HAKİKAT VE ETİK BAĞLAMINDA PRAGMATİZM ve EĞİTİM

Authors : Funda DEMİREL

Pages : 593-608

View : 33 | Download : 21

Publication Date : 2023-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Pragmatizm terimi, kökeni Protagoras’a kadar götürülebilecek, Antik Yunan’da kullanılan \`prágma\` insert ignore into journalissuearticles values(πράγμα); kelimesinden türetilmiştir ve bir eylem veya faaliyette bulunmak veya uygulamak anlamına gelir. İnsanlık tarihi süresince elde edilen birikimle oluşan deneyim yoluyla bilmeye ulaşmayı esas alan Pragmatizm, düşüncenin yüzünü eyleme ve geleceğe yönelten sonuçlarla ilgili olması bakımından ileriye dönük bir yaşam felsefesidir. İnsanın çevredeki nesne-lerle her türlü etkileşimi sayesinde yeni bir yöntem veya düşünceyi deneyimlemesi sonucunda yeni bir gerçekliğe ulaşması bakımından evrimci bir felsefedir. Gerçekliğin sürekli bir oluş, değişim halinde ele alındığı bu felsefi görüşe göre sabit veya mutlak standartlar yoktur. Her türlü anlamda ikiliği reddederken, farklı yöntemler deneyerek, çağdaş konulara yaptığı vurgu ve çözüm bulma arayışı içinde ortaya çıkan gerçekleri yorumlamaya dayanır. 19. yüzyılda C. S. Peirce ve William James öncülüğünde Amerika’da ortaya çıkan, John Dewey’in çalışmalarıyla yaygınlaşan ve 20. yüzyılın başlarında popüler hale gelen bu felsefenin günümüzde, bilgi işe yarar olduğu sürece doğrudur görüşü çerçevesince sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır. Buradan sadece sonuç odaklı olduğu düşünülen ve aklı yalnızca bir araç olarak gören bu felsefe bağlamında arzularımızı yönlendirmek, eylemlerimizi şekillendirmek nasıl mümkün olacaktır? Ahlaki ve etik ilkeler açısından insan, kendisi ve başkaları için iyi olanın ne olduğuna neye göre ve nasıl karar verecektir? soruları ortaya çıkmaktadır. Nitel veri analizi yöntemlerinden doküman analizi ile yapılan bu çalışmada genelde olumsuz algılanan pragmatik felsefenin gerçekte ne anlam taşıdığının sorgulanması ve eğitim alanında insan üzerinde nasıl kullanılması gerektiğinin felsefi açıdan tartışılması amaçlanmıştır. Pragmatizm gerçekte nedir? Pragmatik kişi kimdir? Hangi davranış biçimi pragmatizmi temsil eder? sorularına verilecek yanıtlar bu felsefenin insan anlayışını daha açık biçimde ortaya koyacaktır.
Keywords : Pragmatizm, Pragmatik Eğitim Felsefesi, Etik, Ahlak, Hakikat