ÇEVİRİDE EŞDEĞERLİK: EĞRETİLEMELER, ATASÖZLERİ VE DEYİMLER

Authors : Asiye Atalay

Pages : 403-418

View : 50 | Download : 80

Publication Date : 2024-09-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu betimsel çalışmanın amacı, duygular ile bu duyguların anlatımları arasında bir köprü görevi gören eğretileme, atasözü ve deyimlerin yazınsal çeviri bağlamında ele alıp, eğretileme, atasözü ve deyim aktarımlarını dilsel ve kültürel açıdan incelemektir. Bu amaçla, Modern İran edebiyatının önde gelen yazarı Celal Âli Ahmed’in 1958 yılında yazdığı “Modir-i Medrese” isimli eserden ve bu eserin 2017 yılında “Okul Müdürü” olarak Türkçeye kazandırılan çevirisinden birkaç bölüm seçilip irdelenmiştir. Âl-i Ahmed’in en önemli ve en ünlü eseri olarak kabul edilen, gerçekçi bir üslûpla kaleme alınan bu uzun hikâyede, 1953’te zamanın başbakanı Muhammed Musaddık hükümetinin düşmesiyle yaşanan ihtilâlin ardından meydana gelen olaylar sırasında müdürlük yapan bir öğretmenin huzur arayışı ve umutsuzlukları anlatılır. Hikâye dil ve üslûp yönüyle sonraki yazarları oldukça etkilemiştir. Yapılan inceleme sonucunda, kahramanın olaylar karşısında hissettiklerini anlatmak için seçtiği eğretilemeler, deyimler ve atasözleri ile erek metindeki karşılıkları eşdeğerlikler açısından birlikte ele alındığında erek metin, sonuç olarak, kültürel açıdan eşdeğer bulunsa da, bazı aktarımlarda dilsel açıdan aynı duygusal etkinin erek dil okuyucusunda yaratılamadığını söyleyebiliriz.
Keywords : Çeviribilim, Çeviride eşdeğerlik, Eğretileme, Celal Âl i Ahmed, Okul Müdürü