ENERJİ VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRK CUMHURİYETLERİ ÜZERİNE PANEL ANALİZ

Authors : Ayşe Durgun, Şirin Bülbül

Pages : 465-481

View : 72 | Download : 89

Publication Date : 2024-09-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkeler ekonomik büyümelerini gerçekleştirmek için enerji kullanımını her geçen gün arttırmaktadırlar. Artan enerji ihtiyacı ile birlikte enerji konusu hep gündemde kalmış ve yeni enerji kaynakları ülkeler açısından önemli hale gelmiştir. Enerji bakımından zengin ülkeler üretimlerinde kendi kaynaklarını kullanırken, enerji yoksunu ülkeler ise ihtiyaçlarını ithalat yoluyla karşılamaktadırlar. Özellikle fosil enerji kaynaklarına sahip ülkeler üretimlerinde bu kaynakları daha bol miktarda kullanmaktadırlar. Bu nedenle son dönemlerde iklim değişikliği sorunu da enerji ile ilişkilenmektedir. Bununla birlikte iklim değişikliğinin nedenleri arasında fosil yakıtların başrollerde olması enerji konusunun önemini giderek arttırmaktadır. Dünya genelinde iklim değişikliği tedirginliğinin artması yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve verimliliğinin arttırılmasını gerekli kılmaktadır. Buradan yola çıkarak bu çalışmamızda önemli fosil yakıtlara sahip olan Türk Cumhuriyetlerinin enerji ve ekonomik büyümesi panel analiz yöntemi ile araştırılmıştır. Çalışma da enerji hem yenilenemez hem de yenilenebilir enerji olarak ele alınmıştır. Dumitrescu ve Hurlin heterojen panel nedensellik test sonuçlarına göre kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla ile petrol üretimi ve yenilenebilir enerji kaynakları arasında nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Enerji ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki bu çalışmada da doğrulanmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken durum, iklim değişikliğini de dikkate alarak, fosil yakıtlar açısından zengin olan Orta Asya Türk cumhuriyetlerinin var olan enerji kaynaklarına ek olarak zaman içerisinde yenilenebilir enerji kaynaklarını da çoğaltması ve verimliliğini arttırması ekonomik büyümesi için faydalı olacağıdır.
Keywords : enerji, büyüyme, Türk cumhuriyetleri