Ortaöğretim 10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabındaki Metinlerin Okunabilirliğinin İncelenmesi

Authors : Şeyda GÜL

Pages : 22-37

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Öğretim programının içeriğinin öğrencilere aktarılmasında ders kitapları çok önemli bir role sahiptir. Bu nedenle etkili bir öğretimin gerçekleşmesinde ders kitaplarının bilimsel içeriğinin yanında, birtakım fiziksel özellikler açısında da belirli niteliklere uygun hazırlanması gerekmektedir. Bu önemli niteliklerden biri de ders kitabının okunabilirlik özelliğidir. Bu araştırma, ortaöğretim kurumlarında okutulan biyoloji ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu araştırma nitel araştırma yaklaşımına dayalı olup doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada öğretim materyali olarak MEB Ortaöğretim Biyoloji 10 ders kitabı kullanılmıştır. Söz konusu kitapta öncelikle MEB öğretim programında belirtilen kazanım ve ünitelere ait konular dikkate alınarak üç ünitenin tamamından toplam 17 metin seçilmiştir. Ateşman okunabilirlik formülü kullanılarak seçilen metinlerin her biri için okunabilirlik sayısı hesaplanmış ve okunabilirlik düzeyi belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre metinlerin geneline ait okunabilirlik düzeyinin zor olduğu ortaya çıkmıştır. Bulgular üniteler için ayrı ayrı değerlendirildiğinde de üç ünitenin tamamında okunabilirlik düzeyinin zor olduğu ortaya çıkmıştır. Okunabilirlik sayısı en düşük ünitenin ‘Kalıtımın Temel İlkeleri’; en yüksek ünitenin ise ‘Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları’ olduğu belirlenmiştir. Bulgular konular açısından incelendiğinde, en düşük okunabilirlik düzeyinin ‘eşeyli üreme’; en yüksek okunabilirlik düzeyinin ise ‘ekosistemin canlı ve cansız bileşenleri arasındaki ilişki’ konusuna ait olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonunda ise ders kitaplarının okunabilirlik düzeylerinin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur. 
Keywords : Ortaöğretim, biyoloji ders kitabı, metin, okunabilirlik