Süreyya Hüsnü Anderiman’ın Mesleki Kariyerine Bir Bakış

Authors : Yüksel ÖZGEN, Mehmet Şah ÖZCAN

Pages : 619-650

Doi:10.33419/aamd.1195909

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-11-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Türkiye Cumhuriyeti’nin değerli bir bürokrat-diplomatı olan Süreyya Hüsnü Anderiman’ı konu almaktadır. Anderiman nitelikli kurumlarda eğitim görmüş ve birkaç Batı diline hâkimdir. Mesleki kariyerine 1926 yılında Dışişleri Bakanlığında başlangıç yapan Anderiman, Bakanlığın çeşitli kademelerinde görev almış ve 1934 yılında, Bakanlıktaki bağlantısının baki kalması ve kıdeminin ilerlemesi şartıyla, Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü olarak atanmıştır. Atatürk’ün vefatının ardından İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde de görevine devam eden Anderiman, döneminin en gözde bürokratlarından biri olarak tebarüz etmiştir. Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü görevini en uzun müddet sürdüren bürokrat olan Anderiman, 1945’te bu görevden alınarak Dışişleri Bakanlığına iade edilmiş ve ardından diplomasi alanına kaydırılmıştır. 1946-1957 yıllarında Türkiye’nin Oslo Orta Elçisi, 1957-1959 yıllarında Türkiye’nin Tokyo Büyükelçisi olarak hizmet veren Anderiman, Tokyo’daki görevi devam ettiği esnada hayatını kaybetmiştir. Vefatı nedeniyle kısa bir süre Türk basınında yer alan Anderiman, daha sonra tarih galerisinin karanlık koridorlarında unutulmuş ve bugüne kadar Atatürk Ansiklopedisi maddesi dışında hiçbir akademik çalışmaya konu olmamıştır. Bu husus, Türkiye Cumhuriyeti tarihi literatüründe giderilmesi gereken bir noksanlık olarak göze çarpmaktadır. Süreyya Hüsnü Anderiman’ın yaşam serüvenini mesleki kariyerine yoğunlaşarak ortaya koymayı ve böylece onu daha bilinir hâle getirmeyi amaçlamayan bu makale; arşiv kaynakları, yerli ve yabancı resmî yayınlar, akademik çalışmalar, süreli yayınlar, hatıralar ve internet kaynaklarından yararlanılarak meydana getirilmiştir.
Keywords : Atatürk ve İnönü Dönemleri, Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü, Süreyya Hüsnü Anderiman, Türkiye Japonya İlişkileri, Türkiye Norveç İlişkileri, Türkiyenin Tokyo Büyükelçisi, Türkiyenin Oslo Orta Elçisi