KARAGÖZ KARİKATÜRLERİNDE 1917 RUS BOLŞEVİK DEVRİMİ

Authors : Makbule SARIKAYA

Pages : 199-219

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-11

Article Type : Research Paper

Abstract :1908’de İstanbul’da yayın hayatına başlayan Karagöz, haftalık çıkan dört sayfalık bir mizah dergisidir. Karagöz ve Hacivat karakterleri üzerinden güncel gelişmelerini okuyucuya ulaştıran dergi Türk dergiciliğinde uzun bir döneme damgasını vurmuştur. Dergi, o günün siyasi, askeri ve sosyal konularını karikatürize ederek mizahi bir üslupla sunmuştur. Dönemin bakışını yansıtan tarihi bir kanıt ve kayıt olan Karagöz dergisinde ele alınan konulardan biri de Bolşevik devrimidir. Yüzyıllarca devam eden Osmanlı-Rus çatışmasının I. dünya savaşında yoğunlaştığı Kafkas cephesinde etkin bir güç olan Çarlık Rusya 1917’de yıkıldı. Bu devrim bölgenin tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu yönüyle 1917’deki devrimin Osmanlı basınına yansımasına bir örnek olarak seçilen dergideki karikatürler aynı zamanda Elviye-i Selase (Kars, Ardahan, Batum) tarihi açısından da önemlidir. Çalışmada Çarlık Rusya’nın yıkıldığı ve sosyalist Rusya’nın kurulmaya çalışıldığı 1917 yılındaki gelişmeler Karagöz karikatürleri üzerinden ele alınmıştır.
Keywords : Elviye i Selase, Osmanlı, Çarlık Rusya, Karagöz, Bolşevik devrim