Erzurum’da Cumhuriyet’in 100. Yıl Dönümü Kutlamaları

Authors : Mehmed Gökhan Polatoğlu

Pages : 61-74

View : 59 | Download : 70

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Mustafa Kemal Paşa IX. Ordu Kıt’aatı Müfettişi sıfatıyla 16 Mayıs 1919 tarihinde İstanbul’dan Samsun’a hareket ederken bir bakıma Millî Mücadele’ye giden sürecin de ilk adımını atmıştı. Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919) ve Amasya Tamimi (22 Haziran 1919) ile Millî Mücadele’nin amaç ve yöntemi belirtilmişti. Mustafa Kemal Paşa, Erzurum Kongresi sürecinde Mazhar Müfit (Kansu) Bey’e: "Şekli Hükümet zamanı gelince Cumhuriyet olacaktır.” diyerek ileriye yönelik yeni rejim açıkça beyan edilmiştir. Bu doğrultuda Erzurum Kongresi’nde (23 Temmuz–7 Ağustos 1919) ve Sivas Kongresi’nde (4–11 Eylül 1919) alınan kararlar içerisinde yer alan "Millî iradeyi hâkim kılmak esastır.” ifadesi ile Cumhuriyet rejimine işaret edilmiştir. Yaklaşık dört yıl sonra 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte bu hedefe ulaşılmıştır. Türkiye’de Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına ilişkin ilk yasal düzenleme 19 Nisan 1924 tarihinde yapılmıştır. 27 Ekim 1924 tarihinde ise Cumhurbaşkanlığı tarafından bir bildiri yayımlanarak 29 Ekim’de uygulanacak program açıklanmış ve 29 Ekim 1924 tarihinde Cumhuriyet’in 1. Yıl Dönümü kutlanmıştır. Cumhuriyet’in 10. Yıl Dönümü kutlamaları için ise 11 Haziran 1933 tarihinde bir kanun yayımlanmıştır. 29 Ekim 1933’te gerçekleştirilen Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları üç gün sürmüştür. 27 Mayıs 1935 tarihinde yürürlüğe giren kanun ile de Ulusal Bayram’ın yalnızca Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim günü olduğu belirtilmiştir. Cumhuriyet’in 100. Yıl Dönümü Kutlamaları ise ülke genelinde olduğu gibi Cumhuriyet’e giden yolda kritik bir yere ve öneme sahip Erzurum’da da büyük bir coşkuyla kutlanmıştır. Bu çalışmada Cumhuriyet’e giden yoldaki en önemli duraklardan biri olan Erzurum’da bir asır sonra 29 Ekim 2023’te gerçekleştirilen Cumhuriyet’in 100. Yıl Dönümü Kutlamaları’nın şehir merkezindeki ve ilçelerindeki yansımaları ele alınmıştır
Keywords : Türkiye, Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet, 100 Yıl, 2023, Erzurum