GÖZETİM TOPLUMUNUN KARŞI ÜTOPYA YÜZÜ: İKTİDAR GÜÇLERİ VE ÖTEKİLER

Authors : İpek SUCU

Pages : 125-139

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2012-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Gözetleme olgusu yeni bir kavram olmayıp insanlığın var oluşundan beri uygulanan bir davranış modeli olmuştur. Gözetleme teriminin “göz” kelimesinden türemesi gözetlemenin göz duyusu ile yapıldığı göstermektedir. Uzun yıllar boyunca göz duyusu ile yapılan gözetleme davranışı günümüzde sadece insanlar vasıtasıyla değil, internet, mobese kameralar gibi çeşitli teknolojik araçlarla da yapılabilmektedir. Gözetim davranışını çeşitlendiren ve farklılaştıran bu araçlar aynı zamanda sembolik bir güç anlamı da kazanmaya başlamıştır. Bu sembolik gücün merkezi insanlık tarihi boyunca egemen olan “iktidar”dır. İktidarın egemen gücü, iktidar olmayan diğer sıradan insanları yani “ötekileri” itaate zorlamaktadır. Bu çalışmada, George Orwell’in 1984 “büyük birader sizi gözetliyor” isimli romandan uyarlanmış filminden yola çıkılarak iktidar olan güçlerin gözetim ile toplumun özgürce karar alma ve düşünme yetilerini giderek daha fazla sınırladığı, bu düzene karşı duranları da ötekileştirdiği sorunu üzerinde durulacaktır. Bu doğrultuda Orwell’in karşı ütopya (disütopya) felsefesi Foucault’un Panoptikon tasarısı, totalizm düzeni ve ötekilik kuramı bağlamında tartışılacaktır.
Keywords : Gözetlenen toplum, Ötekilik, İktidar, Panoptikon, Karşı Ütopya