ÇERÇEVELEME KURAMI: 27 NİSAN E-MUHTIRA HABERLERİNİN TÜRK YAZILI BASINDA SUNUMU

Authors : Seyran EFİLTİ ATAY

Pages : 5-24

Doi:10.32952/atauniiletisim.528692

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2019-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Medya çerçeveleri, habercilik, halkla ilişkiler, medya gibi kitle iletişimin her alanında kullanılan yorumlama kalıplarıdır. Çerçeveler ile ilgili alan yazında haberin kapsamında nelerin yer alacağı ya da nelerin kapsam dışı bırakılacağının belirlendiği genel bir bağlam olarak değerlendirmiş; izleyici/okuyucunun toplumsal, siyasal ve kültürel alanda yaşanan olayları belli bir bakış açısıyla değerlendirmesini sağlayan sunum biçimleri olarak tanımlanmıştır. Çerçeveleme kuramı basının gündem yaratmak için ilgili olaya nasıl bir yaklaşım sergilediklerinin belirlenmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı 27 Nisan 2007’de Genelkurmay Başkanlığı’nın internet sitesinde yayımladığı bildiri/muhtıra sürecine yönelik haberlerin Türk yazılı basınında nasıl çerçevelendiğini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada bu amaç doğrultusunda, Türkiye’de farklı ideolojik yönelimleri ile bilinen Akşam, Hürriyet, Milliyet, Sabah, Yeni Şafak, Cumhuriyet, Radikal, Vatan ve Zaman gazeteleri örneklem olarak seçilmiştir. Araştırma kapsamında Genelkurmay Başkanlığı’nın bildiriyi internet sitelerinde yayımladığı 27.04.2007 ile 7.05.2007 tarihleri arasındaki ilgili gazetelerde konuyla ilgili olarak haberin daha geniş bir biçimde yer almaya başladığı on günlük süreçte 196’sı haber metni ve 107’si köşe yazısı olmak üzere toplam 303 haber belirlenen yedi çerçeve içerinde değerlendirilmiştir. ‘Sorumluluk’, ‘Çatışma’, ‘Ekonomik Sonuçlar’ ‘Yasa ve Düzen’, ‘Cumhuriyet/Laiklik’, ‘Demokrasi’ ve ‘Betimleyici’ çerçeveler konuyla ilgili medyada yer alan haberlerin ayrıntılı bir analizi yapılarak tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında yer alan ilgili gazetelerin 27 Nisan e-muhtıra/muhtıra ele alış ve işleyiş biçimlerine baktığımızda; haberlerin ele alınış biçimi, seçimi ve sunumu gibi aşamalarda her gazetenin sahip olduğu ideolojik görüşleri, medyaya yönelik yapılanmaları,sermaye denetimi, iktidarla olan ilişkileri ve ulusal/uluslararası çıkar ilişkilerine yönelik yansımalarını net bir şekilde görülmektedir. Gazetelerde yer alan haberlerin ve köşe yazılarının daha çok ‘betimleyici çerçeve’ içerisinde olduğu görülmektedir. Zaman ile Yeni Şafak gazetelerinde e-muhtıra süreci daha yoğun işlenmiştir. Gazetelerde ‘Genelkurmay Başkanlığı’ en fazla haber odağında olan kurumdur. Gazeteler 10 günlük süreçte incelendiğinde; sadece iki gazetenin Yeni Şafak’ ın ve Sabah’ın bildirinin yayınlandığı gün haber yaptığı görülmektedir.
Keywords : e Muhtıra Bildiri, Çerçeveleme, Medya