İLÂHÎ, USÛLÎ VE HAYÂLÎ İRTİBATIYLA HAYRETÎ DÎVÂNI’NDA YÛNUS ETKİSİ

Authors : Selim GÖK

Pages : 104-119

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2017-05-26

Article Type : Other Papers

Abstract :Yûnus Emre, hem yaşadığı çağa hem de çağlar ötesine ilim ve irfan köprüsü kurmayı başarmış bir Türk-İslam mutasavvıfıdır. Vefatından sonra Yûnus’a ait olduğu öne sürülen mezarlar ortaya çıkmış, Yûnus’un Dîvânı kuşaktan kuşağa aktarılmıştır . Bunun sebebi O’nun yediden yetmişe herkese hitap eden hikmetli söyleyişinin ve tasavvufi bir üslubunun olmasıdır.  Bu irfan sofrası herkesi ortak bir zevkte buluşturmuş ve Yûnusça bir söyleyişle insanları kuşatmıştır. Vardar Yenicesi’nde doğmuş Hayretî’nin, Dîvânı’nda Yûnusça söyleyişlere dair emareler, Yûnus tarzından etkilenen klasik edebiyat şairlerinin varlığını ortaya koyabilir.   Bu nedenle 16. yüzyıl şairlerinden Hayretî’nin üslubunda Yûnus etkisi; zihniyet, manâ, kelime kullanımı bakımından incelenecek ve aynı coğrafyada yaşamış İlâhî, Hayâlî ve Usûlî gibi şairlerler müşterekinde Hayretî-Yûnus bağlantısı değerlendirilecektir.  Ayrıca Hayretî Dîvânı’nda 330 numaralı gazelde kullanılan “yunus” kelimesinin bağlamı üzerine mukayeseli çalışma yapılmıştır. Çalışmamızda bağlamlı dizin oluşturma altyapısı olan TEBDİZ’den ve Hayretî Dîvânı Sözlüğü insert ignore into journalissuearticles values(Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük); adlı yazım süreci devam eden doktora tezinin Hayretî ile ilgili verilerinden hareketle Hayretî-Yûnus bağlantısı değerlendirilecektir.
Keywords : Hayretî, Yunus, Vardar, işlevsel sözlük, bağlamlı dizin