TÜRK GRAMERCİLİĞİNDE CÜMLE TASNİFLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Halil İbrahim ERTÜRK

Pages : 404-417

Doi:10.20322/littera.749931

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2020-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk gramerciliğinin Anadolu sahasındaki seyri, Müyessiretü’l-Ulûm ile başlar. Bergamalı Kadri’nin eserini telif ettiği 1530’dan bu yana, farklı dönemlerde ve birbirinden farklı yaklaşımlarla Türk dilinin grameri üzerine birçok eser telif edilmiştir. Bununla birlikte çeşitli sosyal, siyasi ve kültürel gelişmeler sebebiyle değişiklik gösteren Doğu’yu ve Batı’yı örnek alma eğilimi, Türk gramerciliğinde de etkisini göstermiştir. Bu nedenle, Anadolu sahasında Türk dili grameri üzerine kaleme alınan kaynaklarda benimsenen yöntemler, kullanılan terimler ve tasnifler bakımından birtakım ayrışmalar ve düzensizlikler ortaya çıkmıştır. Bu sorun ve düzensizliklerin tespit edilebildiği konu başlıklarından biri de cümlelerin sınıflandırılmasıdır. Bu çalışma kapsamında, Müyessiretü’l-Ulûm’dan itibaren Anadolu sahasında yazılan başlıca Türkçe gramer kitaplarında yer alan cümle tasnifleri incelenmiş ve bu kaynaklarda cümlelerin sınıflandırılması hususunda görülen sorun ve düzensizlikler tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı, mevcut konuda görülen sorun ve düzensizlikleri tespit etmenin yanında, cümlelerin tasnifi konusunda dikkat edilmesi gereken noktaları vurgulamaktır.
Keywords : Cümle, Cümlelerin Sınıflandırılması, Cümle Bilgisi, Türk Gramerciliği