18. YÜZYILDA DERLENMİŞ BİR GÜFTE MECMUASI VE ITRÎ’NİN BİLİNMEYEN ESERLERİ

Authors : Melis SUSEM

Pages : 1713-1737

Doi:10.20322/littera.1082618

View : 4 | Download : 6

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Güfte mecmuaları, sözlü mûsikînin kaynakları arasında ilk sırada yer almaktadır. Eski güftelerin zamanımıza ulaşmasında önemli bir yere sahip olan güfte mecmuaları, bestelerde en fazla kullanılan makam ve usûl bilgisi ile güftekâr ve bestekârlara ait biyografik bilgi ve tarih kayıtlarını da vererek sadece mûsikî tarihi değil, aynı zamanda edebiyat ve kültür tarihi bakımından da önemli birer kaynak vazifesi görmektedir. Araştırmacıların aktardığı bilgilere göre gerek ülkemizde gerekse dünyada Osmanlı sahası nadir eser kütüphanelerinde, çeşitli hacimlerde yüzlerce güfte mecmuası bulunmaktadır. Mecmualar üzerinde titizlikle yapılacak bilimsel çalışmalar, Türk müziği repertuvarının tespiti ve eserlerin ne tür değişimlere uğradığının açığa çıkarılması noktasında büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma da ilim alemine kazandırılmayı bekleyen ve mecmua literatürü açısından önem arz eden güfte mecmualarından birini konu edinmektedir*. Anılan güfte mecmuası, Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi 1057 numarada kayıtlıdır. Eserde 1238 adet bestelenmiş şiir bulunmaktadır. Pek çok güfteyi ihtiva eden mecmuada, 184 adet bestesi ile Buhûrîzâde Mustafa Itrî en fazla eser kaydı yapılan bestekârımızdır. Makalenin hacmini büyütmemesi sebebiyle çalışmada yalnızca Itrî adına kayıtlı eserler incelenmiş, çeşitli kaynaklardan yapılan taramalar neticesinde de mecmuada Itrî’ye ait henüz hiçbir yayına konu olmayan 10 adet beste ile 1 adet şiiri ortaya konulmuştur. Eserin bu yönüyle sahanın araştırmacıları için önemli bir kaynak vazifesi göreceği düşünülmektedir.
Keywords : Anahtar Kelimeler Geleneksel Türk Mûsikîsi, Güfte Mecmuası, Beste, 18 yüzyıl, Itrî