AHMED FERÎD’İN MANZÛME-İ SE ZEBÂN-I AKÂİD-İ ADÛDÎ ADLI ESERİ (EDİSYON KRİTİK VE ÇEVİRİ)

Authors : Zahir SÜSLÜ, Şahin ŞİMŞEK

Pages : 1738-1789

Doi:10.20322/littera.893436

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatı içerisinde tevhid, mevlid, siyer, miraç, naat, akaid, fıkıh gibi dinî konulu birçok manzum eser yazılmıştır. 19. yüzyılda yaşadığı bilinen ancak hayatı hakkında pek bilgi bulunmayan Ahmed Ferîd’in üç dilde yazdığı mesnevisi de dini konuludur. Ahmed Ferîd, Adudüddin el-Îcî’nin “el-Akâidü’l-Adudiyye” isimli eserini manzum formata soktuktan sonra Farsça ve Türkçeye manzum formatta tercüme etmiştir. Şair, Adudî’nin eseri haricinde Celâlüddîn Muhammed ed-Devvânî’nin “Şerhu’l-Akaidi’l-Adudiyye”si ile Mehmet Fevzi Efendi’nin “el-Cemâlü’d-Deyyânî ale’l-Celâli’d-Devvânî” isimli eserlerinden de faydalanmıştır. Eser dönemin Şeyhülislamı Sadeddin Efendi’ye ithaf edilmiştir. Eserin üç dilde yazılmış olması, klasik dönem edebiyatı açısından son derece önemlidir. Ahmed Ferîd, Adudî’nin akaidini 76’şar beyitlik Arapça, Farsça ve Türkçe beyitlerle anlatmıştır. Eserin sonuna 25 beyitten oluşan Türkçe-Farsça sözlük eklemiştir. Akaid eseri yazan her şair gibi bu geleneği devam ettiren Ahmed Ferîd de, eserini sanat kaygısında uzak tamamen didaktik bir amaçla yazmıştır. Bu makale, Ahmed Ferîd adına Çorum İl Halk Kütüphanesi 19 Hk 1084/2 arşiv numarada kayıtlı bir akaid manzumesinin incelemesidir. Çalışmaya öncelikle, akaid ilmi ve klasik Türk edebiyatı döneminde yazılmış manzum akaid eserleri hakkında bilgi verilerek başlanmıştır. Sonrasında sırasıyla; eserin tercüme edildiği kaynak ve müellifi, incelenen eserin müellifi, eserin nüshaları, eserin yazılış tarihi ve sebebi, eserin şekil özellikleri ve muhtevası gibi konulara değinilmiştir. İncelemeden sonra eser, Latin harflerine aktarılmıştır. 
Keywords : Ahmed Ferîd, Adudî, manzûme, akâid, tercüme