5355 Sayılı Yasaya Göre Türkiye’de Birlikler: Hizmet Sunumunda Adem-i Merkeziyetçi ve Katılımcı Yaklaşım

Authors : Hande Tek TURAN

Pages : 72-87

Doi:10.25069/spmj.290429

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2015-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemizde kamu yönetimi alanında 2003 yılından itibaren yapılan çalışmalarda, yerel yönetimler ile ilgili çok sayıda reform ve düzenleme yapılmıştır. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu ve son olarak da 2012’de kabul edilen 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması hakkındaki kanun bu reformlar arasında önemli yer tutmaktadır. Ayrıca, alan yönetimine geçişi destekleyerek, yerel/bölgesel düzeyde hizmet sunumu ile katılımcılık ve adem-i merkeziyetçi yaklaşım gibi ilişkili kavramları da yeniden tanımlamaktadırlar. Yine 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları içerisinde İlçe Kurulmasına ilişkin kanun ile 5286 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Kaldırılmasına ilişkin kanun da söz konusu reform çabalarını tamamlayıcı niteliktedir. Yukarıda bahsettiğimiz yasalarla, yerel yönetimler, nüfus ölçeğinin büyütülmesine, hizmetlerin etkili, verimli ve ekonomik bir şekilde yürütülmesine, ayrıca dağınık yerleşmelerin toparlanması sayesinde kaynak israfının önlenmesine katkı sağlayacaklardır. Örneğin, 5747 sayılı yasa ile, metropoliten alanlarda ilçe belediyelerinin ölçeğini ve kapasitelerini aşan hizmetlerin büyükşehirler tarafından verilmesi kabul edilmektedir. Tek tek belediyelerin ve/veya diğer yerel yönetim birimlerinin yapamayacağı hizmetleri büyükşehir belediyeleri dışında mahalli idare birlikleri eliyle yapmayı öngören 5355 sayılı yasa da, yerel hizmetlerin sunumunda birliklerin teşvik edilmesiyle yeni bir döneme girildiğini göstermektedir. Son on yıldaki hukuki düzenlemelerle yerelleşme, yerel demokrasi ve katılımın geliştirilmesi, yerel ölçekte işbirliği ve sorumluluk alma kapasitesinin arttırılması öngörülmektedir. 5355 sayılı yasa da yerel yönetim birimleri arası işbirliğini tek hizmet temelli teşvik etmekte ve hukuken de güçlendirmektedir. Hizmet alanlarında güç birliği yapan yerel yönetim birliklerine özgü ilk doğrudan yasal düzenleme olan 5355 sayılı kanun çerçevesinde, bu birimlerin analizi, çalışmamızın başlıca amacını oluşturmaktadır. Ayrıca yasanın getirdiği düzenlemeler birliklere hizmet sunumunda daha katılımcı, daha şeffaf, daha işlevsel ve yerel potansiyeli harekete geçiren fırsatlar sağlamakta mıdır, sorusuna da çalışmamızda cevap aranacaktır.
Keywords : Birlikler, Reform, Kamu Yönetimi, Ademi Merkeziyetçilik