Afganistan Anayasası’nda İnsan Hakları

Authors : Alaeddin YALÇINKAYA, Yasir RASHİD

Pages : 134-148

Doi:10.25069/spmj.730983

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Afganistan`daki insan hakları konusunun, özellikle 11 Eylül olaylarından sonra, küreselleşme bağlamındaki boyutları söz konusudur. 1924-2004 arasında Afganistan`da altı anayasa değişikliği yaşanmıştır. 2004 Anayasası, ülkenin hukuk tarihinde önemli bir dönüm noktası olup Türk ve İslam dünyasında da önde gelenlerdendir. Bu anayasa, medeni ve siyasi hakları koruma yanında uluslararası sözleşmeler doğrultusunda sosyal, ekonomik ve kültürel hakları da desteklemektedir. Bu bağlamda, 2001 Bonn Konferansı’nda insan haklarının önemi vurgulanmış ve yeni Afganistan anayasal düzeninin insan hakları komisyonuna saygı duymasını zorunlu kılmıştır. Buna karşın, Batılı ülkelerce finanse edilen komisyonun faaliyetleri, Afganistan halkı tarafından Batılı bir proje olarak görülmüş ve muhafazakar Afganların karşı çıkmıştır. Öte yandan liberal Afganlar ise bu gelişmeleri toplumsal adalet için önemli bir fırsat olarak kabul etmişlerdir. Bu makalede, insan hakları kavramı ve gelişimi özetlenerek bu konuda Afganistan`da görülen engelleri ve zorluklar analiz edilmektedir. Bunun yanında, insan haklarının Afganistan`daki gelişimi ile 2004’ten itibaren, özellikle uluslararası mutabakatlar kapsamında katkılar incelenmektedir.
Keywords : Afganistan, Anayasa, İnsan Hakları, Azınlık Hakları, Afganistan İnsan Hakları Komisyonu