Habermas’ın Sosyal Bilimler Eleştirisi

Authors : Naci İSPİR

Pages : 71-96

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2015-11-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Eleştirel kuramın ikinci kuşak temsilcilerinden Jürgen Habermas, kendinden önceki bir- çok düşünür gibi sosyal bilimler alanında farklı başlıkta fikirler ortaya koymuştur. Onun sosyal teori, epistemoloji, siyaset felsefesi, iletişim başlıklarında ürettiği düşünceler birçok tartışmanın ve tezin merkezine oturmuştur. Habermas, sosyal bilimlerin metoduna yönelik yaklaşımını aktaran “Sosyal Bilimlerin Mantığı Üzerine” adlı çalışmasında pozitivizmin sosyal bilimlere yaklaşımını eleştirmektedir. Pozitivizmle bu hesaplaşma aynı zamanda onun hermeneutik, anlam ve dil üzerine görüşlerini de yansıtmakta ve kendinden önceki veya çağdaşı birçok düşünürle tartışmasını içermektedir. Değişik zamanları kapsayan çalışmalarının derlendiği bu eser, aydınlanmanın, diyalektik bilim felsefesi ve pozitivizm anlayışı üzerinden sosyal bilimler üzerine Habermas’ın temel yaklaşımının yanı sıra, Frankfurt Okulu’nun eleştirel yaklaşımına katkılarını ve ondan ayrıldığı yanları da ortaya koymakta ve aynı zamanda Habermas’ın ‘’İletişimsel Eylem Kuramı’’nın bir nevi temelini de oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Habermas’ın sosyal bilimlerin yöntemine ilişkin eleştirisini dört temel başlıkta ele alacağız. Sırasıyla Habermas’ın pozitivizm ve ampirizm eleştirisi, doğa bilimleri ve tin bilimleri ikiciliği, dil’in anlam ve bilgi ile ilişkisi ve eleştirel hermeneutik görüşleri üzerinden sosyal bilimlere yönelik yapmış olduğu eleştiriyi, özellikle Sosyal Bilimlerin Mantığı Üzerine adlı eseri çerçevesinde ortaya koymaya çalışacağız.
Keywords : Jürgen Habermas, sosyal bilim, doğa bilimleri, tin bilimleri, pozitivizm, ampirizm, dil, anlam, bilgi, hermeneutik