İlkokul Öğrencilerinin Değer Yönelimlerinin Ahlaki İkilem Hikâyeleriyle İncelenmesi: Sorumluluk Değeri Örneği

Authors : İhsan ÜNLÜ

Pages : 265-287

View : 11 | Download : 14

Publication Date : 2019-03-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin değer yönelimlerini ahlaki ikilem hikayeleri kullanarak incelemektir. Araştırmada sorumluluk değerinin, yardımseverlik, adalet, sevgi, işbirliği ve paylaşma değerleriyle karşılaştırıldığı beş ikilem hikayesi kullanılmıştır.  Çalışmada nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Durum çalışması desenlerinden, çoklu durum araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırmaya 100 ilkokul öğrencisi katılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, Nvivo11 nitel veri analiz programı ile içerik analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Verilerin incelenmesi sonucunda öğrencilerin değer tercihlerinin; kişisel çıkarlarından, yakın çevrelerinden (anne-baba, öğretmen, arkadaş vb.) toplumsal ve evrensel ahlak ilkelerinden etkilenebileceği sonucuna varılmıştır. Öğrenciler, kişisel çıkarları söz konusu olmadığında sorumluluk değeri yerine paylaşma, yardımseverlik ve adalet değerlerini tercih etmişlerdir. Ancak kişisel çıkarları söz konusu olduğunda sevgi ve işbirliği değerlerine karşı sorumluluk değerini tercih etmişlerdir. Sorumluluk değerinin tercih edildiği ikilem durumlarında anne faktörünün de ciddi oranda etkili olduğu görülmüştür. Sonuç olarak; değer öğretimi sürecinde çocukların çevrelerinden ciddi anlamda etkilendiği söylenebilir. Bu bağlamda; değer öğretiminde okul-aile-çevre işbirliğinin istenen sonuçları verebileceği düşünülmektedir.
Keywords : Değer, sorumluluk, ikilem