Somut Olmayan Kültürel Mirastan Bir Kesit; Isparta Çömlekçiliği

Authors : Serap ÜNAL

Pages : 1069-1079

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZ Hava, su, toprak ve ateş gibi temel öğelerin insan eliyle bütünleştiği, işlevsel, simgesel, estetik ve sanatsal bir üretim olan çömlekçilik, asırlar boyu tüm geçmiş zamanları geleceğe taşıyan vazgeçilmez bir kültür elemanı olmuştur. Neolitik Evre ’den günümüze kadar yaklaşık 9000 yıllık bir geçmişi görünürde tutan seramik üretimi, arkeolojik, etnografik ve kültürel zenginliği ile tartışılmaz şekilde Anadolu’nun somut olmayan zengin bir kültürel mirasıdır. Yapılan arkeolojik araştırmalar sonucu, Seramikli Neolitik Dönem ve sonrası dönemlerin oldukça yoğun yaşandığı Göller Bölgesi, hemen her dönemin pişmiş toprak örneklerini ayrıntılarıyla birlikte bize sunmuştur. Özellikle çarklı çömlekçilik (Uruk, M.Ö. 3500) sonrası dönemlerden itibaren günümüze kadar uzanan ve direnerek de olsa sürdürülmeye çalışılan Anadolu ilkel çömlekçiliği, önemli bir kültür mirasıdır. Zira arkeolojik bir olgunun binlerce yıl neredeyse bozulmadan eylemsel olarak günümüze kadar uzanması dikkat çekici bir kültür değerini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda bir kesit aldığımızda Isparta’da yaşamakta olan ilkel çömlekçiliği örnek gösterebiliriz. Göller Bölgesi’nde birçok merkezde olduğu gibi çömlekçilik kültürü hala yaşamaktadır. Bununla birlikte, milli folklorumuzda, türkü, şiir vb. değerlerimize de konu olan çömlekçilik, Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) bağlamında tam olarak hak ettiği yerde değildir. Batı SOKÜM envanterlerine baktığımızda ise, bizden çok daha geç dönemlerde çömlekçilik kültürü ile tanışmalarına rağmen, kültürel döküm listelerinde çömlekçiliğin geniş şekilde yer aldığını görürüz. Bu makalede, Anadolu çömlekçiliği nezdinde Isparta çömlekçiliğinin, yerel üretim tarzı ve geleneksel yapısı ile kültürel mirasımızın önemli bir öğesi olduğu anlatılmak istenmiştir.
Keywords : Çömlekçilik, Isparta, SOKÜM, Kültürel miras