NİGÎNÎ, MECMUASI VE ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER

Authors : Ahmet İÇLİ

Pages : 129-157

View : 10 | Download : 12

Publication Date : 2017-01-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk edebiyatı tarihinin önemli süreçlerinden olan klasik Türk (Divan) edebiyatı döneminde, kültürel ve edebî mirası kullanarak eser veren nice şahsiyetler/şairler yetişmiştir. Bu şairler çeşitli meslek grubundan kişiler olabilmekte; bir devlet memuru da bu edebiyatın gelenekleri çerçevesinde eserler verebilmekteydi. Bu dönemde ismi bilinip eserleri hakkında bilgi bulunamayan birçok şair de vardır. Bunlardan bazıları hakkındaki bilgiler, edebiyatın önemli kaynaklarından olan tezkirelerde geçmektedir. Bu şairlerden birisi de 17. yüzyılın ikinci yarısı ile 18. yüzyılın ilk çeyreğinde yaşamış Mühürdâr Nigînî Çelebi’dir. Asıl adı Mehmed olan şair, mühürdâr olmanın yanında iyi bir hattattır. Kendisi hakkında 18. yüzyıl tezkirelerinde bilgiler mevcuttur. Hattat olduğu için hattatlar hakkında yazılan eserlerde de Nigînî’ye ait bilgiler görülür. Bu kaynaklarda şaire ait birkaç beyit dışında eserleri hakkında bilgi bulunmamaktadır. Edebiyat tarihimiz açısından önemli kaynaklardan olan mecmualar; birçok esere, müstakil metinlere, adı bilinen veya bilinmeyen birçok şair hakkındaki bilgiye ulaşmamıza yardımcı olmaktadır. Şairlere ait yeni şiirler ve eserler de bu mecmualarda görülebilir. Sayısı kesin olmayan binlerce mecmuadan birisi de Mühürdâr Nigînî’ye aittir. Nigînî Mecmuası’nda, kendisine ait şiirlerin yanı sıra şiirleri bilinen ve bilinmeyen birçok şaire ait beyitler, gazeller ve metinler bulunmaktadır. Birçok şairin yayımlanmamış yeni şiirlerini barındıran mecmua, edebiyat tarihimiz açısından kayda değer bir eserdir. Mecmuada bulunan sözlük, atasözü ve deyimler dizini ile Arapça kalıp ifadeler, özellikle Türk dili açısından da zengin bir kaynak niteliğindedir. Ayrıca mecmuada, birçok yeni latife/fıkra, tarihî metin ve mektup da geçmektedir. Fasîh Ahmed Dede’nin Farsça divanının bir nüshası da yine Nigînî Mecmuası’nda görülür. Bu makalede, hattat ve şair Nigînî ile mecmuası tanıtıldıktan sonra Nigînî’nin şiirlerinden örnekler sunulacaktır.  
Keywords : Klasik Türk edebiyatı, Nigînî, mecmua, şiir