HATAY DEVLETİ VE HATAY'IN ANAVATAN'A KATILMASI

Authors : Esin DAYI

Pages : 0-0

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2010-02-23

Article Type : Research Paper

Abstract :20 Ekim 1921'de Fransa ve Türkiye arasında yapılan Ankara Antlaşması'na göre İskenderun Sanca~ı Misak-ı Milli sınırlarımız dışında kalarak özel yönetimli bir statüye kavuşturuldu. Ancak Mustafa Kemal Atatürk'ün bu kırk asırlık Türk yurdunu Anavatan dışında bırakmaya niyeti yoktu. Tayfıır Sökmen ve arkadaşlarını İskenderun'daki milli teşkilatlanma konusunda görevlendirdi. 1936 yılında Hitler'in Avrupa'da yarattı~ı gerginlik ve dünyanın yeni kutuplaşmalarla ikinci bir dünya savaşına yaklaştıgının sinyalleri; Türkiye'yi İskenderun konusunda birtakım girişimlere itti. Fransa, Suriye mandasını kaldırarak Sancak'ın yönetimini Suriye hükümetine devredince, Türk hükümeti, İskendcrun Sanca~ı 'na da ba~ımsızlık verilmesi için diplomatik yollara başvurdu. Atatürk, Antakya, İskcnderun ve çevrelerine "Hatay" adını vererek buradaki milli teşkilatın çalışmalarına da yön veriyordu. TUrkiye'nin taleplerine Fransa olumsuz yanıtlar verdi. Ancak Milletler Cemiyeti'nin de çabaları ile 29 Mayıs 1937'de Hatay iç işlerinde serbest dış işlerinde Suriye'ye baglı, ayrı bir anayasaya sahip hale getirildi. 3 Temmuz 1938'de yapılan seçimler sonucunda 2 Eylül 1938'de Hatay Meclisi toplanarak Hatay Devleti kuruldu. Bir yıl kadar bagımsız kalan Hatay Devleti sıkı ilişkiler içinde himayesini gördü~ Türkiye'ye 23 Haziran i 939'da Hatay Meclisi'nin oybirli~i ile aldıgı kararla katıldı. Bu sonuç elbette sağlı~ını hiçe sayarak bazen sert bazen yumuşak bir diplomasi ile mücadele veren Atatürk'ün Türkiye'nin ve Hatay halkının bir zaferiydi.   ABSTRACT According ıo Ankara Agreement signed between Turkeyand French on 20 üctober 1921, Sanjak of ıskenderun had a special statu and been outside of our national borders. But Mustafa Kemal Atatürk didn't intend to live this Turkish land outside of the homeland and he charged Tayfur Sökmen and his friends to make the nationalorganization at Sanjak. In 1936 because ofthe tension in Europe made by Hitler and the signals of a new world war Turkey made enterprises about lskenderun. When French gave independence to Syria, she also left Sanjak to Syria and at that time Turkey use diplomatic ways to take Sanjak's Independence. During this time Atatürk gaye the name of "Hatay" to ıskenderun, Antakya and their contours and he a1so took care of the national Ofganization of this place. Answers of French to the diplomatic demands of Turkey were negatory. But sometime later with the helps of United Nations in 29 May 1937 Hatay became a semi independence country and had a special contitution. In 3 July 1938 Turkeyand French signed a military agreement !oout İskenderun to protect 1ts civil and political wholeness. After the selection in 22-31 July 1938, in 2 Septemher 1938 national council of Hatay got togetherand Hatay state was founded. Hatay state combined with Turkey after about a year from its independence according the decision of Hatay national council İn 23 June 1939. This end was the victory ofAtatürk, Turkeyand Hatay's peaple.
Keywords :