XV-XVI. YÜZYILLARDA ARTUKABAD KAZASININ SOSYAL YAPISI

Authors : Ali AÇIKEL

Pages : 0-0

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2010-02-26

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZET Bu makalede 1455-1574 döneminde Artukabad kazasının sosyal yapısı, tapu-tahrir defterleri kayıtlarına dayalı olarak ele alınmıştır. Evvela, 15 ve 16. yüzyıllar taşra toplumunun tanımı yapılarak toplumu oluşturan dört ana grup tespit edilmiştir. Bu dört ana grup; köylüler ve göçebeler, dini ve sosyal alanda hizmet veren görevliler, malikane sahipleri ve timar sahiplerinden meydana gelmektedir. İkinci olarak her bir sosyal grup hakkında kaynakların elverdiği ölçüde analitik değerlendirmeler yapılmıştır. Bu bakımdan köylüler ve göçebelerin nüfus durumları, tarım topraklarının büyüklüğü ve nüfus yoğunluğu arasındaki korelasyon açısından onların toprakla ilişkileri üzerinde durulmuştur. Dini ve sosyal alanda hizmet veren görevlilerin statüleri, toplum içindeki fonksiyonları ve sayısal durumları incelenmiştir. Malikane ve timar sahiplerinin ise sosyal tabanıarı, toplum içindeki fonksiyonları, sayısal durumları ve kendilerine tahsis olunan vergi gelirleri değerlendirilmiştir. Makale hem bölgenin sosyal tarihine hem de Anadolu'nun Türk sosyal tarihine katkı yapmayı amaçlamaktadır. ABSTRACT In this artiele, the social structure of the district of Artukabad during the period of 1455-1575 have been taken up based on records in tapu-tahrir registers. First1y, the definition of the 15 and 16th centuries provincial society has been made and the main four groups composing the society were determined. These four groups are made up of villagers and namads, men of religious and social services, mftlikaneholders, and timariots. Secondly, analytical analysis has been made on each social group as reflected in sources. In this context, demographic situations of villagers and namads, their relatiooship with the land in terms of the possible carreiatian between population density and the extent of arable land have been examined. The statutes of men of religious and social services, their functioos in society and numerical situations have been studied. The social backgrounds of mftlikaneholders and timariots, their functioos in society and numerical situatioos, and tax-revenues assigned to them have been alsa evaluated. The artiele airns to contribute both to the social history of the region and to the Turkish social history of Anatolia.
Keywords :