MODERN ELEŞTİRİ KURAMLARI VE MEHMET KAPLAN’IN ŞİİR TAHLİL METODU

Authors : A. Mecit CANATAK

Pages : 139-155

View : 14 | Download : 17

Publication Date : 2010-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebî eserin analizi çok yönlü bir faaliyettir. Bu faaliyet anlamlandırma, yorumlama, eserin üretildiği dönemin toplumsal ve kültürel yapısını belirleme vs. gibi esaslara dayanır. Mehmet Kaplan da edebî eseri sosyal hayatın yansıması olarak algılar. Ancak onun tahlil metodunun özünde edebî eser her şeyden önce estetik bir yapıdır. Bu yapı ise tek başına yeterli değildir. Edebî eserin üretildiği devir ve nesil, sanatkârın hayatı ve muhiti eserin anlaşılmasında etkin rol oynar. Kaplan’ın devir-şahsiyeteser esasına dayanan metodu, başta edebî eseri kendi içerisinde estetik bir yapı olarak kabul eden Rus Formalizmi, Yapısalcılık, Yeni Eleştiri, Arşetipçi Eleştiri, İzlenimcilik, Duygusal Etki Kuramı ile eseri devir-şahsiyetle birlikte tarafsız incelemeyi esas alan Tarihsel Eleştiri, Sosyolojik Eleştiri, Psikanalist Yöntem, Yansıtma Kuramı ve Metinler Arası İlişkiler Kuramı olmak üzere pek çok eleştiri kuramının özellikleriyle benzerlikler arz eder.
Keywords : Türk Edebiyatı Mehmet Kaplan Şiir Tahlili Metin Tahlili Eleştiri Kuramları