KIYÂFET-NÂME-İ CEDÎDE HAKKINDA

Authors : Mehmet KIRBIYIK

Pages : 793-813

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2010-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, öncelikle kıyafet ilmi ve kıyafetnamelerle ilgili tanımlar, tespitler ve belli başlı eserler söz konusu edilmiştir. Daha sonra Johann Caspar Lavater (1741-1801)’in Almanca Physiognomishe Fragmante zur Beförderung der Menschenkenntnis und Menschenliebe [İnsan Kişiliğini Tanıma ve İnsan Sevgisi Üzerine Fizyonomi Denemeleri (1775-1778)] adlı, resimli kıyafetnamesinin, Türkçeye özetle tercümesi olan Kıyâfet-nâme-i Cedîde üzerinde durulmuştur. Bu çevirinin bölümleri belirlenerek muhtevası yansıtılmaya gayret edilmiştir. İngilizce ve Fransızcaya da tercüme edilen Lavater’in fizyonomi üzerine kaleme aldığı adı geçen eseri, tespitlerimize göre Kıyâfet-nâme-i Cedîde adıyla Türkçeye ilk defa olarak Yûsuf Hâlis (H. 1220/ M. 1805-6- H. 1300/M. 1883) tarafından kazandırılmıştır. Herhangi bir sayfasında nerede ve ne zaman basıldığına dair bir kayıt bulunmayan bu Türkçe çevirinin, Abdülmecid’in tahta çıktığı 1839 yılında kaleme alındığı anlaşılmaktadır. Resimli olarak basılan Kıyâfet-nâme-i Cedîde’nin, Almanca aslından değil de Fransızcaya tercümesinden Türkçeye kazandırıldığını tahmin ediyoruz. Çünkü Fransızca bilen Yûsuf Hâlis’in Almanca bildiğine dair bir bilgiye sahip değiliz.
Keywords : kıyafet ilmi, kıyafetname, Lavater, Kıyâfet nâme i Cedîde, Yûsuf Hâlis