XV-XIX. ASIR BEYAZLARINDA TAŞKENT VE PARİS KÜTÜPHANELERİNDE TESPİT EDİLEN ALİŞİR NEVAİ’NİN ŞİİRLERİNE DAİR BİR ARAŞTIRMA

Authors : Aftandil ERKİNOV, (aktaran) Recai KIZILTUNÇ

Pages : 295-320

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2011-09-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Beyazlar, klasik edebiyat tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Beyazlarda, klasik şairlerin seçme şiirlerine ve onlara yapılan nazirelere yer verilmektedir. Hindistan, İran ve Orta Asya beyazcılık geleneğinde asıl yeri Farsça şiirler tutmaktadır. Beyazlar Orta Asya’da XVIII. yüzyıla kadar çoğunlukla Farsça şiirlerden teşkil edilmekteydi. Alişir Nevayi’nin XV. asır beyazına alınan ilk şiiri de Farsçadır. XVIII. asrın ikinci yarısından itibaren Nevayi’nin Çağatayca şiirleri de beyazlarda yer almaya başlar. XIX. asır Orta Asya beyazlarında yer alan Nevayi’nin şiirleri genellikle Çağataycadır. Bu dönem beyazlarında Çağatayca şiirlere genel olarak daha çok yer verilir. Bunun en önemli sebeplerinden birisi, Orta Asya Hanlıkları döneminde, Timurilerin ve özellikle Hüseyin Baykara devrinin örnek alınmasıydı. Osmanlı şiir mecmualarında Türkçe ve Çağatayca şiirlere XVI. yüzyıldan itibaren rastlamak mümkündür. Hatta Nevayi’nin Çağatayca şiirleri ilk önce Osmanlı şiir mecmualarında yer alır. Bu durum, saray dilinin Osmanlıca oluşunun en önemli sonuçlarından biridir.
Keywords : Beyaz, iki dillilik bilingualizm, Alişir Nevai, Farsça, Çağatayca