HALFELİK ve HAREZM HALFELERİ

Authors : Recai KIZILTUNÇ

Pages : 197-210

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2012-07-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Halfelik, XVIII. asırdan beri, özellikle Harezm kadınları arasında yaygın olarak yaşatılan bir gelenektir. En eski Türk destancılık geleneği olan Ozan-Baksı’ya kadar uzanan bu gelenek Anadolu sahasındaki âşıklık ve meddahlıkla ortak özellikler taşımaktadır. Genellikle hanende, sazende ve rakkase olmak üzere üç kişiden oluşan halfe gruplarında en fazla kullanılan çalgı aleti, aynı zamanda bir Rus müzik aleti olan garmon adında bir akordeondur. İcra edilen eserler, ünlü şairlerin şiirleri olduğu gibi bizzat halfelerin kendi şiir ve besteleri de olabilir. Bunun yanında hiçbir müzik aleti ve dansçıya sahip olmayan tek kişilik halfe de bulunmaktadır. İkinci gruptakiler sadece ünlü bir halk destanını anlatırlar. Halfelikte en çok kullanılan şekil, koşuktur, ancak klasik şiir örnekleri de icra edilmektedir. İcra edilen şiirler, bireysel ve toplumsal her türlü konuyu kapsayabilir. Türkmenistan ve Özbekistan’ın muhtelif yerlerinde yaşatılan bu geleneğe ait en ünlü kişiler, Harezm bölgesinde yaşamaktadırlar.
Keywords : Halfe, Harezm, Ozan, Baksı, Destan