GÖSTEREN VE GÖSTERİLEN BOYUTLARIYLA TÜRKÇEDE "GÜZELLİK‛ KAVRAMI ÜZERİNE

Authors : Serkan ÇAKMAK

Pages : 17-40

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2013-01-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir dilin gerek kendine ait gerekse ödünçleme ile edindiği leksik birimleri, kavramsallaşma sürecinde, o dilin ait olduğu milletin kültürüyle işlenir. Bu nedenle bir milletin herhangi bir kavrama ilişkin düşünüş ve algılayışı, söz konusu kavramın dildeki göstergesinin/göstergelerinin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Bundan hareketle örneğin, aynı dilin iki farklı lehçesinde bir kavramı işaretleyen dil göstergeleri, ortak kültürden beslendiği ve kolektif şuurla işlendiği için, lehçenin birinde bu kavrama birinci dereceden işaret eden göstergenin diğer lehçede yine birinci veya ikinci dereceden aynı kavramı işaretlediği görülecektir. Bu bağlamda Türk kültüründen beslenen Türkçenin lehçelerinde, bir kavramı işaretleyen göstergelerin gösteren ve gösterilen boyutlarındaki benzerlik, işaretlenen kavramın Türk kültüründe ve şuurunda nasıl değerlendirildiğine dair bilgiler sunacaktır. Bu çalışmada Türkçede güzellik kavramına işaret etmek üzere seçilen göstergeler, Türk kültüründeki güzellik algısı açısından değerlendirilmiş ve Türkçenin farklı lehçelerinde ‚güzellik‛ kavramına işaret eden göstergeler karşılaştırılmıştır. Bunun için öncelikle standart Türkiye Türkçesindeki ‚güzel‛ göstergesinin anlam dünyası ortaya konulmuş sonra Türkiye Türkçesinden hareketle diğer lehçelerin güzellik kavramıyla ilgili göstergeleri, milli kültür ve algılayış göz önünde bulundurularak değerlendirmeye alınmıştır.
Keywords : Türkçe, güzellik, kavram, gösterge, milli kültür