ÂŞIK TARZI ŞİİR GELENEĞİNDE KALENDERÎ TÜRÜ

Authors : Adem BALKAYA

Pages : 117-131

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2013-01-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Halk şiirinde şekil ve tür tasnifine yönelik ulaşılabilen ilk eser Ahmet Talat Onay’ın ‚Türk Halk Şiirlerinin Şekil ve Nev’i‛ adlı eseridir. Bu çalışmayı Hikmet İlaydın’ın ‚Türk Edebiyatında Nazım‛ ve Hikmet Dizdaroğlu’nun ‚Halk Şiirinde Türler‛ adlı çalışması takip etmiştir. Son yıllara doğru bu çalışmalar artarak devam etmiştir. Her çalışma, türlerin daha iyi anlaşılabilmesi için monografik olarak ele alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Elinizdeki çalışmanın hareket noktası işte bu gerekliliktir. Çalışmanın giriş bölümünde kalenderîlerin birer şekil adı mı yoksa tür adı mı olduklarını anlamaya yönelik öz olarak halk şiirinde şekil ve tür konusuna değinilmiştir. Çalışma daha sonra iki bölüm halinde tasarlanmış, ilk bölümde kalender ve kalenderî kelimelerinin ne anlam ihtiva ettiği üzerinde durulmuştur. Kalenderi sözcüğü, sözcük anlamı dışında hem bir tarikatın hem de müzikal bir formun adı durumundadır. Bu kısımda bu anlamlar ayrıntılı olarak tartışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde bir âşık şiiri türü olarak kalenderiler üzerinde durulmuştur. Önce şiir tasnifleri arasında nerede ve nasıl gösterildiği verilip bu şiirlerin neden kalenderi adı ile anıldığı araştırılmıştır. Daha sonra kalenderi denen şiirlerin şekil özellikleri üzerinde durulmuştur.
Keywords : Kalenderi, Şekil ve Tür