TARİH VE SİYASETNAMELER ÇERÇEVESİNDE KLASİK TÜRK EDEBİYATINDA VEZİR HİKÂYELERİ

Authors : Murat ÖZTÜRK

Pages : 73-93

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2013-05-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Siyasetnameler sultanlara ve diğer devlet adamlarına devlet yönetimiyle ilgili öğüt vermek için yazılan eserlerdir. Yazar/şair bu öğüt ve fikirleri aktarırken tarihte yaşanmış olaylardan ve hafızalarda iz bırakmış yöneticilerden örnekler verir. Bazen konuya uygun kıssalar anlatır ve böylece yöneticilerin tarihî olaylardan ders çıkarmasını ister. Klasik Türk edebiyatında kaleme alınan ve kahramanları sultan, vezir gibi tipler olan pek çok kurgusal eserde de yönetici hikâyeleri anlatılırken tarihî şahsiyetlere telmihte bulunulur ve devlet adamlarına nasihat verilir. Çoğu defa kurmaca dünyanın kahramanlarının maceralarıyla tarihî kişiliklerin yaşadıkları birbirine benzer. Bu durum ahlakî eserlerde anlatılan pek çok hikâyede de kendisini gösterir. Bu makalede de klasik Türk edebiyatının mensur ve manzum hikâyelerindeki vezir tiplerinin maceraları ve görünümleri siyasetname tarzında yazılmış eserlerdeki fikirler ve tarihteki benzer olaylar paralelliğinde ele alınmıştır. Böylelikle klasik dönemde farklı alanlarda yazılan eserlerin edebiyat ve tarih incelemeleri için ortak kaynaklık değerleri ortaya konmaya çalışılmıştır
Keywords : siyasetname, mesnevi, mensur hikâye, vezir, tarih