Karadeniz Ereğli Divan ve Köylerinin 19. Yüzyıl Ortalarındaki Sosyoekonomik Durumu

Authors : Tansu HİLMİ HANÇER

Pages : 492-504

Doi:10.5152/JTRI.2022.222481

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Karadeniz Ereğli’nin divanlardan ve köylerden oluşan kırsal kesiminin 19. yüzyıl ortalarındaki sosyal ve ekonomik yapısına ışık tutmak amacıyla yapılmıştır. Verilerin kaynağını Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivinde (BOA) bulunan Maliye Nezareti kataloglarındaki 1844-45 yılına ait ML. VRD. TMT. d fonunda kaydedilmiş 35 adet Temettuat Defteri teşkil etmektedir. Karadeniz Ereğli’nin kaza merkezini inceleyen temettuat defterleri kaynaklı tez çalışmasının tamamlayıcısı olması amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle Karadeniz Ereğli’nin tarihi hakkında bilgiler verilmiş ardından temettuat defterlerinin amacı ve niteliği açıklanmıştır. Defterlerden yerleşim birimlerinin sayısına, isimlerine, hane sayılarına ve tahmini nüfuslarına ulaşılmıştır. Edinilen veriler temettuat defterlerinin arşivdeki numaralarına göre sıralanarak tablo haline getirilmiştir. Bölgeye mahsus bir idari birim çeşidi olan ve incelediğimiz temettuat defterlerinde çok sayıda bulunan divanlar hakkında bilgiler verilmiştir. Yerleşim biriminin gelir miktarları ve nüfus içinde büyük önemi ve etkisi olan gelir sahibi kişilerin sayısı ile oranı belirlenmiştir. Hanelerin ve kişilerin toplam ve ortalama gelir tutarları hesaplanmıştır. Gelirlerin niteliksel farklılıkları, kayıtlardaki zirai ve ziraat harici gelirler ayrılarak incelenmiştir. Vergilerin toplamları ve hane ortalamaları belirlenmiş; yerleşim birimlerindeki vergilerin nicelikleri ve nitelikleri açıklanmıştır. Son olarak toplam vergilerinin gelir içindeki oranı hesaplanmış, yerleşim birimlerine göre karşılaştırılmıştır.
Keywords : Divan, Karadeniz Ereğli, Temettuat Defterleri