Türkiye Türkçesinde Kapalı Gövde Örnekleri

Authors : Sedat BALYEMEZ

Pages : 243-266

Doi:10.14222/Turkiyat3966

View : 12 | Download : 66

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüz Türkiye Türkçesinde yaygın olarak kullanılan bazı kelimelerin morfolojik yapısını ilk bakışta çözümlemek zordur.  Özellikle kök veya ek bakımından arkaik unsur içeren kelimelerin morfolojisi ancak etimolojik araştırmalarla açıklanabilmektedir. Yeni kelime türetirken dil bilgisi kurallarına uyulmaması da morfolojisi açık olmayan yapılar ortaya çıkarmaktadır.  Çözümlenebilmesi art zamanlı bazı araştırmalar gerektiren dil birimleri “kapalı biçim birim” olarak adlandırılmaktadır. Yapısı hemen çözümlenemeyen kelimeler de bir çeşit kapalı biçim birimdir. Kök, gövde ve kelime arasında morfolojik, semantik ilişki yoksa veya bu ilişki zayıflamışsa kelimenin yapısını çözümlemek zorlaşmaktadır. Sıkça kullanılan ancak yapı veya anlam bakımından yeterince açık olmayan kelimeler, yapı bilgisi öğretimini de zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada kökü ve son şekli açık olan ancak ara yapısı tam olarak belirli olmayan kelimeler üzerinde durulacaktır. Söz konusu ara yapılar, “kapalı gövde” olarak adlandırılacak ve bu kapalı gövdelerin yapısı, anlamı açıklanacaktır. Çalışma, gövdesi kapalı olan kelimelerle sınırlıdır, diğer kapalı birimler üzerinde durulmayacaktır. Mesela becerikli, olumlu kelimeleri ve bu kelimelerin kökleri olan becer-, ol- fiilleri bugün tek başına kullanılmaktadır ama gövde niteliğindeki becerik, olum kelimeleri bugün tek başına kullanılmamaktadır. Çalışmanın konusunu, tek başına yaygın olarak kullanılmayan bu “kapalı gövde”ler oluşturmaktadır.
Keywords : Kelime türetme, kapalı gövde, kapalı biçim birim, Türk Dil Devrimi