Emîrî Divan’ında Geçen Şahsiyetler

Authors : Yasemin YAYLALI

Pages : 117-134

Doi:10.14222/Turkiyat3967

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mehmed b. Musa Paşa,  III. Murad döneminde (1574-1595) yaşamış ve paşalık yapmış bir devlet adamı ve şairdir.  Hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Emîrî mahlasıyla şiirler söylemiştir. Babasının adı Musa, annesinin adı Hanım’dır. Baba tarafından soyu Candaroğulları beyliğine; anne tarafından ise soyu Osmanlı Devletinde veziriazamlık yapmış Pîrî Mehmed Paşa’ya dayanmaktadır. Emîrî’nin dört Divan’ı yanında Aşknâme ve İrâdetnâme adlı iki mesnevisi bulunmaktadır. Ancak iki divanı dışında diğer eserleri hakkında herhangi bir bilgi mevcut değildir. Emîrî, tasavvufî şiirler söylemiştir. Şiirlerinde Allah’ın sıfatlarına, peygamberin mucizelerine değinmiş; ilahî aşkı ve sevgiliyi anlatmıştır.  Farsça, Türkçe ve Arapça olmak üzere üç dilde şiirler yazan Emîrî edebi sanatlara bolca yer vermiş; özellikle telmih ve iktibası çokça kullanmıştır. Şiirlerinde edebi sanatlar bünyesinde bazı peygamberler ve dört halife gibi dini şahsiyetlere; Mevlâna, Hâcû-yi Kirmânî gibi şairlere; Cem, Kisrâ gibi tarihi ve mitolojik simalara; Leyla, Ferhat gibi aşk hikâyelerinin kahramanlarına değinmiştir. Çalışmamızda Emîrî’nin hayatı hakkında bilgi verildikten sonra Emîrî’nin Divan’ında yer alan şahsiyetler gruplandırılarak anlatılmıştır. Bu şahsiyetlerin hangi özelliklerine yer verildiği örnek beyitlerle açıklanmıştır.
Keywords : Emîrî, Divan, Dini Tarihi Mitolojik Şahsiyetler, Hikâye Kahramanları