Vehbî-i Yemânî'ye Ait Bir Mesnevi Şerhi "Kitâb-ı Rûhanî Fî Şerh-i Mesnevî-i Muhtasar-ı Nûrânî" ve Bu Eserdeki Vehbî-i Yemânî Manzumeleri

Authors : Halime ÇAVUŞOĞLU

Pages : 9-55

Doi:10.14222/Turkiyat4053

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ünü ve tesiri yüzyılları ve sahaları aşmış olan Mesnevî üzerine asırlar boyunca farklı nitelikte ve çok sayıda çalışma yapılmıştır. Mesnevî'nin daha iyi anlaşılması için yapılmış olan şerh çalışmaları da bunlardan biridir. Mesnevî'nin tamamına ya da bir bölümüne yapılmış olan bu şerhler, Anadolu'da XV. yüzyılda başlamış ve daha sonra yaygınlık kazanarak devam etmiştir. Mesnevî'nin bir bölümüne yapılmış olan şerhlerden birisi de Vehbî-i Yemânî'ye ait olan Kitâb-ı Rûhânî fi Şerh-i Mesnevî-i Nûrânî adlı eserdir. Mesnevî'nin ilk 143 beytinin şerh edildiği eserde muhtelif şairlere ait Arapça, Farsça, Türkçe manzumelere, ayet ve hadislere, peygamber kıssalarına, evliyâ, enbiyâ menkıbelerine yer verilmiş, özellikle şerhin nesir kısımlarında süslü bir dil kullanılmıştır. Şerhin içerisinde veya yazma nüshanın başında ve sonunda Vehbî-i Yemânî'ye ait çok sayıda manzume yer almaktadır. Nüshada şerhten bağımsız olarak verilen bu manzumeler, kaynaklarda daha fazla ilmî yönüyle tanıtılan şârihin şairlik kabiliyetini göstermesi bakımından önemlidir. Bu çalışmada XVII. yüzyılın âlim bir şahsiyeti olan Vehbî-i Yemânî ve eserleri, kaynaklardan ve şerhinden hareketle tanıtılacak, nüshada şerhten ayrı olarak verilmiş manzumeleri transkripsiyonlu metin olarak verilecektir.
Keywords : Mesnevî, Mevlânâ, Şerh, Manzume