Divan Şairinin Özgünlüğü Bağlamında Fuzûlî’nin Türkçe Gazellerinde Bezm

Authors : Bünyamin TAŞ

Pages : 77-100

Doi:10.14222/Turkiyat4159

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk şiiri nispeten sınırlı bir söz dağarına ve katı biçim kurallarına sahiptir. Bu durumdan hareketle divan şairlerinin ilhamının olabildiğince sınırlandığı ve ister istemez birbirinin tekrarı olan metinler ortaya koydukları görüşü yaygın kabul görmüştür. Bu görüşe karşı çıkanlar dahi itirazlarını temelde söyleyiş güzelliği üzerine geliştirerek mezkûr iddiayı bir yönüyle kabul etmişlerdir. Nitekim yüzyıllara sâri ve yüzlerce mensubu olmasına rağmen, geleneğin belirlediği standartlaşmanın sağladığı imkânla, klasik Türk şiirindeki herhangi bir kavram, olgu veya telakki üzerine genel hükümlere varılabilmektedir. Bundan olsa gerek, klasik Türk şiiri üzerine yapılan tahlilî akademik çalışmaların çoğu da bu şiirin ortak özelliklerini tespit etmeye yöneliktir. Hâliyle klasik şiirdeki herhangi bir imajın ortak muhayyiledeki özelliklerini tespit etmek için geniş bir imkân sahası meydana çıkmıştır. Ancak aynı imajdan hareketle bireysel farklılıkları ve dolayısıyla şairin özgünlüğünü/özgünlük alanını tespit etmeye yönelik herhangi bir standart oluştuğu söylenemez. Bu sebeple divan şairinin özgünlüğü meselesi hâlâ muhtelif açılardan tartışılmaya muhtaçtır. Bu çalışmada, söz konusu ihtiyaçtan hareketle, klasik Türk şiirinin en klişe temalarından birisi şeklinde nitelenebilecek bezm kavramı odağa alınarak, bu edebiyatın en şöhretli temsilcilerinden biri olan Fuzûlî’nin [ö. 1556] şahsında, divan şairinin özgünlüğü meselesi tartışılmıştır.
Keywords : Divan Şairi, Özgünlük, Fuzûlî, Bezm