I. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın Kafkas Halklarını Rusya’ya Karşı Ayaklandırma Girişimleri

Authors : Selami KILIÇ

Pages : 481-507

Doi:10.14222/Turkiyat3888

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2018-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Alman Kayzeri Wilhelm, 1914 yazında İngiltere ile kanlı bir çatışmanın kaçınılmaz olduğunu anladığında, İngiltere’ye karşı, onun doğudaki gücünü sonsuza kadar yok edecek bir cihad başlatmaya yemin etti: “Konsoloslarımız ve temsilcilerimiz tüm İslâm dünyasını bu yalancı ve vicdansız millete karşı ayaklandırmalıdır” emrini verdi. 1914 yılı sonbaharında Osmanlı başkenti İstanbul’da, Kafkasya ve Orta Asya’daki Ruslara, Hindistan’daki İngilizlere karşı cihad bayrağı açıldı. İslâm dünyasını ayaklanmaya çağıran bu büyük hareketin beyni, aslında Hıristiyan Almanya idi. Başta Kayzer Wilhelm olmak üzere Almanya’nın önde gelen asker ve diplomatları Osmanlı Sultanıyla cihad bayrağı altında ittifak yapıp, Müslümanların gazabını düşmanlarının üstüne salmayı planlamışlardı. Wilhelm bu kararı alırken yalnız değildi. Almanya’nın önde gelen politikacıları ve askerleri; “eğer İngiltere olası bir savaşta rakibimiz olursa Hindistan’da İngilizlere karşı bir ayaklanma çıkarılmalı, aynısı Mısır’da da denenmelidir. İran’ı da Rus nüfuzundan kurtarmak için mümkünse Osmanlı Devleti ile birlikte uygun bir zamanda harekete geçilmesi gereklidir”, “İslami slogan/İslamcılık parolası İngiliz kolonilerine, özellikle Hindistan’a ulaştırılmalı; Kafkasya’nın ayaklandırılması ise ‘şayan-temenni’ olmalıdır” ve “en önemlisi… Hindistan, Mısır ve de Kafkasya’daki ayaklanmalardır. Dışişleri, Osmanlı ile yapılan antlaşma doğrultusunda bu düşünceleri gerçekleştirebilecek durumda olmalı ve İslam fanatizmini özendirmelidir” diyorlardı. Kafkasya’nın, zengin demir, kömür, bakır ve manganez yatakları, Bakü’deki petrol Almanya’nın savaş ekonomisi için çok önemliydi ve Almanlar, zengin yeraltı kaynaklarına sahip olan bölgenin Almanya’nın hâkimiyetinde olması gerektiğini savunuyorlardı. Dolayısıyla Almanya bu hedefini gerçekleştirmek için Kafkas halklarını Rusya’ya karşı ayaklandırma planları yapıyor ve bu çılgın projelerini gerçekleştirmek için de büyük bir mücadele veriyordu.
Keywords : Osmanlı Devleti, Almanya, Kafkasya, İstanbul, Bakü