Nedîm Divanında “Lale Devri”nin Çeşitli Yönleri ve Giyim Usullerine Sosyolojik Bir Yaklaşım

Authors : Erdem SEVİMLİ

Pages : 97-122

Doi:10.14222/Turkiyat4399

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2021-01-20

Article Type : Research Paper

Abstract :XVIII. yüzyılın önemli edebi simalarından olan Nedîm, yazdığı şiirlerle yaşadığı Lale Devri’nin seyrini değiştirmiştir. Onun yazdığı şiirlerde Lâle Devri’nin sosyal yapısını bulmak mümkündür. Nedîm, bu sosyal yapıyı sadece yansıtmakla kalmamış, canlı tasvirlerle yaşamış ve yaşatmıştır. Bu yaşamı Nedîm, sadece tasvir etmekle kalmamış sevgili bağlamında devrin giyim usullerine de nakşetmiştir. Bu usullerin Lâle Devri’nin sosyal yapısı ve Nedîm’in hazcı mizacında biçimlendiği düşünüldüğünde, sosyolojik analizlerinin yapılması gerekmektedir. Çünkü bir toplumun kültürel dokusunu oluşturan giyim usulleri, sadece bir gereksinim değil, aynı zamanda bir yaşantı şekli ve var olma çabasıdır. Elbette siyasî otorite ve değer yargılarının yönlendirdiği bu var olma çabası, Nedîm’in kimliğinin şiirdeki sosyal yansıması olarak dikkat çekmektedir. Makalede Nedîm’i var eden bu sosyal yapı, otorite-sanatçı/şair ilişkisi ve ve mekân-şair ilişkisi başlıkları altında analiz edilmiştir. Ayrıca bunlara, Divanındaki örnek beyitler doğrultusunda giyim usullerinin sosyolojik analizleri de eklenmiştir.
Keywords : Nedîm, giyim usulleri, sosyolojik Analiz, Lale Devri