Dârü’l-Elhân Külliyâtı, Nazarî ve Amelî Türk Mûsikîsi ve Zekâî Dede Efendi Külliyâtında “Ney” Sazının Geçtiği Güfteler Üzerine Bir İnceleme

Authors : Nihat Ozan KÖROĞLU, Sibel KARAMAN

Pages : 97-122

Doi:10.14222/Turkiyat4500

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2021-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk mûsikîsinde nota koleksiyonlarının önemli bir yeri vardır. Çalışmada Türk Mûsikîsi kaynakları evreni, Dârü’l-Elhân Külliyâtı, Nazarî ve Amelî Türk Mûsikîsi ve Zekâî Dede Efendi Külliyatı Repertuvarı örneklem grubunu oluşturmaktadır. Bu çalışma ile üç kaynakta yer alan eserlerin güftelerinde geçen ney kelimesinin asıl ve sembolik anlamlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Örneklem kapsamında üç kaynak incelenmiş, ney kelimesinin geçtiği güftelerden bestelenmiş eserler tespit edilmiş, eserlerin notaları örneklem kapsamına alınmış, eserlerin güfte analizi ve vezin kalıpları incelenerek tablolaştırılmıştır. Ayrıca güftelerin şekil özelliklerine yer verilmiştir. Çalışma sonunda; incelenen kaynaklarda ney kelimesinin geçtiği sekiz güfte olduğu, ney kelimesinin üçer güfte sayısıyla Dârü’l- Elhân Külliyâtı ve Zekâî Dede Efendi Külliyâtında daha fazla yer aldığı, sekiz güfte incelendiğinde form olarak murabba beste formunun daha çok tercih edildiği, îkâ olarak çenber ve muhammes îkâlarının aynı oranda sıklıkla tercih edildiği ve daha çok aruzun “Fâ‘ilâtün Fâ‘ilâtün Fâ‘ilâtün Fâ‘ilün” kalıbı ile yazıldığı görülmüştür.
Keywords : Ney, Güfte analizi, Dârü'l Elhân Külliyâtı, Nazarî ve Amelî Türk Mûsikîsi, Zekâî Dede Efendi Külliyâtı