Yusuf Atılgan Öykülerinde Yabancılaşma

Authors : Nurcan ANKAY

Pages : 241-255

Doi:10.14222/Turkiyat4489

View : 11 | Download : 11

Publication Date : 2021-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Modernizmin ortaya çıkıp gelişmesi, bireyin kendisini keşfi ve kendisine karşı mesafe alışıyla özdeştir. Modernlikle anılan bireye dönüş ve bireyleşme, yabancılaşma ile birlikte düşünülebilir. Modernleşme bireyin kendisiyle, toplumuyla, doğasıyla arasında mesafe koymasına neden olur. Bu mesafe, yabancılaşmayı karşılar. Bireyin bilhassa kendisine yabancılaşması, kendisini keşfetmesiyle ilgilidir. Felsefede, sosyolojide çeşitli karşılıkları olan yabancılaşmanın edebiyata yansıması, bireyin edebiyatta anılmasıyla görülmeye başlar. Birey kendisini keşfettikçe çevresi ile arasındaki mesafe somutlaşır. Dolayısıyla birey yabancılaşmanın öznesi haline gelir. Yabancılaşan karakterlerin kendisinden önceki romanlarda da işlenmesine karşın modern anlatının ilk temsilcilerinden olmasının etkisiyle Yusuf Atılgan anlatısı, bireyi anlatma açısından önde gelir. Bu nedenle kavram, Türk edebiyatındaki ilk etkin görünürlüğünü Yusuf Atılgan anlatısında bulur. Atılgan’ın kahramanları eksik ve yabancıdırlar. Bu çalışmada öncelikle yabancılaşma kavramı ele alınacak, ortaya çıkışı ve edebiyata yansıması incelenecektir. Yabancılaşma kavramının edebiyattaki temsiline değinilerek Yusuf Atılgan anlatısında öne çıkan karakterler üzerinden bir giriş yapılacaktır. Ardından yazarın öykülerinde görülen yabancılaşma izlekleri tasnif edilerek değerlendirilecektir. Temaların yoğunluğuna göre yapılan bu tasnif şu şekildedir: topluma yabancılaşma, aileye yabancılaşma, kendine yabancılaşma, mekâna yabancılaşma, cinsel yabancılaşma, kültürel yabancılaşma, düzene yabancılaşma. Ele alınan başlıklarla birlikte Atılgan öyküsünde bilhassa birey ve toplum arasında bir mesafe olduğu görülecek, bu mesafe değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Yusuf Atılgan, Öykü, Yabancılaşma