Nevzat Kösoğlu’nun “Geçmiş Zaman Peşinde Yahut Vaizin Söyledikleri” Kitabında Halk Kültürü Unsurları

Authors : Hatice BAŞKAPAN

Pages : 287-326

Doi:10.14222/Turkiyat4438

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2021-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Konusu insan olan edebiyat, milletlerin yaşam şekillerinden, hayatı duyuş ve düşünüş tarzlarına kadar hemen her özelliklerini bünyesine alır. Bu yönüyle kültürel unsurların hem taşıyıcısı hem de koruyucusu olma özelliğine sahiptir. Hayatın aynası olarak değerlendirilen edebiyatın yaşama en yakın türlerinden biri şüphesiz anı türüdür. Bu türde verilen eserler; tarihe tanıklık etmekte, millî ve manevi değerler bütünü olan kültürün taşıyıcılığını yaparak yeni nesillerin geçmişle olan bağlarını güçlendirmektedir. Bu durum, anı türündeki eserleri halk bilimi açısından son derece önemli kılmıştır. Nitekim ilgili eserler halk kültürü yönünden eşsiz malzeme kaynağı olma özelliğine sahiptir. Nevzat Kösoğlu’nun kaleme aldığı “Geçmiş Zaman Peşinde yahut Vaizin Söyledikleri” adlı anı kitabı da halk kültürü malzemesi barındırması bakımından çok zengin bir eser olarak karşımıza çıkmaktadır. Esere konu olan İspir ve yöresi, halk bilimi için eşsiz aynı zamanda bakir bir coğrafyadır. Bu coğrafyaya ait pek çok halk kültürü unsuru ilgili kitaba yansımıştır. Makalenin yazılış amacı kitaba yansıyan bu unsurları tespit etmektir. Eserin aranılan malzemeye uygunluğu, her satırında kasabaya dair maddî ve manevî değerler bulundurması yönü ortaya konularak halk bilimi açısından önemi aktarılmak istenmiştir. Halk kültürü unsurları tespit edilirken güncel sınıflandırma yöntemine bağlı kalınmıştır. İnceleme sonucunda kitabın halk kültürü malzemeleri barındırması bakımından son derece zengin olduğu görülmüştür.
Keywords : Nevzat Kösoğlu, halk kültürü, anı incelemesi, anı ve halk kültürü, halkbilimi