Doğu Karadeniz Bölgesi Halı ve Düz Dokumalardaki Sembolik İbrik, Kandil ve Mihrap Motifi Üzerine Bir Deneme

Authors : Keziban SELÇUK, Hüseyin YURTTAŞ

Pages : 479-489

Doi:10.14222/Turkiyat4384

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2021-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Dokumacılık, insanlık tarihinin başlamasıyla birlikte ihtiyaç doğrultusunda ortaya çıkan ve günümüzde de varlığını devam ettiren, zamanla üzerinde yer alan motifleriyle bir kültür birikimini bünyesinde barındıran el sanatlarındandır. Motif, toplumların yaşam kültürleri, duygu, düşünce ve inançlarını yansıtan, resim-yazı esaslı alfabelerin sembollerle ifade biçimidir. DNA’lar, insanların biyolojik şifrelerini bünyesinde taşırken, motifler de geçmişten günümüze gelen kültürün şifrelerini barındırmakta olup, bu özelliğiyle geçmişle bugün arasında bir köprü görevi görmektedir. Dokumalarda yer alan motifler değişik sınıflamalar yapılarak gruplandırılmaktadır. Bu gruplardan biri de sembolik motiflerdir. Çalışmanın konusunu, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yapılan saha çalışmaları sırasında tespit edilen bazı dokumalarda yer alan sembolik motiflerden olan ibrik, kandil ve mihrap motifi oluşturmaktadır. Bu motifler genellikle inançlarla ilişkilendirilmiş ve bilimsel çalışmalarda da görüldüğü üzere, İslam dininde olduğu gibi diğer bazı dinlerde de aynı anlamlarla kullanıldığı bilinmektedir. Çalışma kapsamında tespit edilen dokumların fotoğrafları çekilip, üzerinde yer alan ibrik, kandil ve mihrap motifi incelenmiş ve görsel ve çizimlerle desteklenmiştir.
Keywords : Dokuma, sembolik motifler, ibrik, kandil, mihrap