Türk Romanının Mitoman Karakteri: Fahim Bey

Authors : Ömer Faruk KARATAŞ

Pages : 33-54

Doi:10.14222/Turkiyat4531

View : 14 | Download : 18

Publication Date : 2021-09-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Psikoloji camiasında yüz yılı aşkın süredir tartışılan ve üzerinde araştırmalar yapılan mitomaninin, belli başlı kişilik bozukluklarına ve bazı sendromlara semptom mu teşkil ettiği, yoksa kendi başına psikolojik bir rahatsızlık mı olduğu henüz uzlaşıya varılamamış bir mevzudur. Ancak mitomaninin kendine mahsus davranış biçimleri ile ilişkilendirildiği kişilik bozukluklarına ve sendromlara dair belirtiler mukayese edildiğinde, mitomaninin bir semptom olmaktan fazlasını ifade ettiği düşünülmektedir. Yapılan araştırmalar aracılığıyla akıl hastası olmadıkları tespit edilmiş mitomanların düşlemsel yalanları üzerinden mitomani, geçici veya anlık değil, gayet uzun süreli, hatta ömür boyunca sürdürülen, gerçek hayattan kopmaksızın kişinin kendinin de inandığı ve ne zaman son verileceği asla kestirilemeyen yalan söyleme durumu olarak tanımlanır. Hoşa gitmeyen gerçekleri hoşa giden düşlemsel gerçeklerle yer değiştirmeyi tercih eden mitomanların yalan söylemelerindeki en temel amaç, yine yalanın kendisidir. Zira belli bir menfaat elde etmek üzere yalana başvurmayan mitomanlar, sürekli zarara uğramayı göze alarak, tutarlı yalanlarını ömürleri boyunca sürdürürler. Bu bağlamda Abdülhak Şinasi Hisar’ın kaleme aldığı Fahim Bey ve Biz adlı romanın başkişisi Fahim Bey, gerek gerçek hayatta gerekse edebî eserlerde eşine az rastlanır mitoman bir karakter olarak ön plana çıkar. Kendi düşlemsel gerçekleri doğrultusunda yaşamayı tercih eden Fahim Bey, çevresindekileri de başarılı şekilde yalanlarına inandırır. Yazarın gerçek hayatta komşusu olduğu ve tanıma imkânı bulduğu bir mitomanı romanına taşıdığı bilgisi göz önünde bulundurulduğunda ise, romanın psikoloji ekseninde analiz edilmesi zorunlu hâle gelir. Zira bu özelliğiyle roman, diğer bir ifadeyle Fahim Bey’in yaşam öyküsü, âdeta klinik bir vakanın derlenip, araştırmacılara sunulduğu bir rapor hüviyetindedir.
Keywords : Psikoloji, Mitomani, Yalan, Türk Romanı, Fahim Bey ve Biz