Kıbrıs İdadisi’nde Muallim İstihdamı, Okul Bütçeleri ve Eğitim Sürecinde Yaşanan Sorunlar

Authors : Cemil ÇELİK

Pages : 371-400

Doi:10.14222/Turkiyat4479

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2021-09-05

Article Type : Research Paper

Abstract :1869 tarihli Maarif Nizamnamesi Osmanlı Devleti’nin eğitim faaliyetlerini bir bütün olarak ele alan ilk düzenlemedir. Bu nizamname çerçevesinde kurulan “Büyük Dârülmuallimîn” kurumu bünyesindeki Rüşdiye, İdadi ve Sultani şubelerinin öğretmen yetiştirmesi planlanmıştır. Ancak bu durum dönemin şartları gereği kısa sürede gerçekleştirilememiş, asıl atılım II. Abdülhamid döneminde yapılmıştır. Ayrıca aynı dönemde Osmanlı coğrafyasında birçok eğitim kurumu açılmıştır. Kıbrıs’ta 1897 yılında açılan idadi bunlardan biridir. İngiliz yönetimi döneminde Kıbrıs’ta Rumların lise seviyesinde okul açmaları eğitim seviyesi olarak daha düşük durumda olan Kıbrıs Türklerini gelecekleri için endişeye sevk etmiştir. Ada Türklerinin talebi ile Maarif Nezareti tarafından Kıbrıs İdadisi açılmasına kararı verilmiş ve bu durum İngiliz yönetimince kabul edilmiştir. 1897 yılında açılan Kıbrıs İdadisi için Maarif Nezareti iki öğretmen göndermiştir. Öğretmen nakli çeşitli sebeplerle zaman zaman aksaklığa uğramıştır. Kıbrıs İdadisinin nitelikli öğretmen ihtiyacı okul bütçesi yetersiz olduğu için ağırlıklı olarak Kıbrıs Türklerinden sağlanmıştır. Kıbrıs İdadisi bütçeleri; ada yönetiminin tahsis ettiği bütçe, Kıbrıs Evkaf İdaresi’nin yapmış olduğu kısıtlı yardım ve hayırsever Kıbrıs Türklerinin destekleri ile düzenlenen yardım kampanyalarından toplanan katkı ile oluşturulmuştur. Kıbrıs İdadisi’nin en büyük sorunları bütçe problemi sebebiyle nitelikli öğretmen temini, okul binasının kapasite olarak yetersizliği ve ikamet problemidir.
Keywords : Eğitim Tarihi, Kıbrıs, İngiliz Yönetimi, II Abdülhamid, idadi