PLASTIC MULCHING OR CONVENTIONAL CULTIVATION OF LAVENDER FLOWER: WHAT INFLUENCE ON THE YIELD, ESSENTIAL OIL AND THEIR NEUROPROTECTIVE EFFECTS?

Authors : Nazım ŞEKEROĞLU, Gulfer CİMEN, Muhittin KULAK, Sevgi GEZİCİ

Pages : 43-52

Doi:10.23902/trkjnat.992275

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Lavanta insert ignore into journalissuearticles values(Lavandula angustifolia Mill.); çiçekleri ve distile ürünleri kozmetik, parfümeri, ilaç ve temizlik endüstrilerinin başlıca hammaddesidir. Lavanta çiçeği üretimi, uçucu yağlar ve nitelikleri, yetiştirme koşullarından ve kullanılan tarım yöntemlerinden etkilenir. Malçlama, yabani otlarla mücadele etmek, toprak sıcaklığını sabit tutmak, topraktaki nem buharlaşmasını ortadan kaldırmak, bol çiçek üretimi için uygun büyüme koşullarını sağlamak ve kaliteli uçucu yağ üretimini iyileştirmek amacıyla bahçecilik üretiminde kullanılan kültürel bir uygulamadır. Bu anlamda plastik malç uygulaması, düşük maliyeti ve dayanıklılığı nedeniyle yetiştiriciler tarafından en çok tercih edilen yöntemdir. Bu çalışmada, Kilis ilinde hem geleneksel insert ignore into journalissuearticles values(malçsız); hem de malçlama sistemlerinde lavanta çiçeği üretimi, uçucu yağ veriminin değerlendirilmesi için iki yıllık insert ignore into journalissuearticles values(2014-2015); arazi çalışmaları yapılmıştır. Ayrı ayrı uçucu yağ bileşikleri, Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi insert ignore into journalissuearticles values(GC-MS); kullanılarak tanımlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, taze ve kuru çiçeklenme verimleri, kuru çiçek verimleri, çiçek uçucu yağ içerikleri ve kompozisyonları insert ignore into journalissuearticles values(1); plastik malç sistemi insert ignore into journalissuearticles values(2); geleneksel insert ignore into journalissuearticles values(malç uygulamadan); sistem olmak üzere farklı yetiştirme yöntemlerinden etkilenmiştir. Taze çiçeklenme değişiklikleri göz önüne alındığında, malçlama ilk yılda verimi %147.84 artırırken, uygulamalar arasında önemli bir farklılık belirlenmemiştir. İlginç bir şekilde, kuru çiçek verimi birinci yılda her iki yetiştirme yöntemi için de önemli bir artış göstermemiştir ancak malçlama ikinci yılda geleneksel uygulamalara göre verimi %9.87 artırmıştır. Sonuçlar, kuru çiçeğin yıllara tekabül eden her iki yetiştirme yönteminden de etkilenmediğini ortaya koymuştur. Uçucu yağ içeriğine gelince, ilk yılda her iki yetiştirme yöntemi için de herhangi bir değişiklik görülmezken, ikinci yılda malçlama içeriği %13.73 oranında artırmıştır. Tarımsal verimde olduğu gibi, malçlama uygulamalarından elde edilen uçucu yağların nöroprotektif aktiviteleri, geleneksel tedavilere kıyasla asetil-kolinesteraz insert ignore into journalissuearticles values(AChE);, butiril-kolinesteraz insert ignore into journalissuearticles values(BChE); ve tirozinaz insert ignore into journalissuearticles values(TYRO); enzimlerine karşı daha yüksek inhibitör roller sergilemiştir. Birinci yılda %81.62, %84.12, %73.34 ve ikinci yılda %76.15, %79.80 ve %68.02 olarak gerçekleşmiştir. Nöroprotektif aktivitelerdeki bu kadar yüksek bir varyasyon, bileşiklerin yüzdesi için gözlemlendiği gibi, uçucu yağ içeriğindeki değişiklikleri ile de açıklanabilir. Sonuç olarak bu bulgular, malçlama uygulamasının tarımsal verimin artmasına ve değişen çevre koşullarına ve biyotik stres faktörlerine daha dayanıklı tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesine önemli ölçüde katkı sağladığını ortaya koymaktadır.
Keywords : Lavandula angustifolia Mill, terpenoid, Secondary metabolites, Medicinal and aromatic plants, Cosmetics