Clay Minerals, Ca/Mg Ratio and Fe-Al-Oxides in Relation to Structural Stability, Hydraulic Conductivity and Soil Erosion in Southeastern Turkey

Authors : Kadir YILMAZ*, İsmail ÇELİK, Selim KAPUR, John RYAN

Pages : 29-37

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2005-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Topraklar›n kil mineralojileri ve kimyasal yap›lar› ile ilgili çal›flmalar, toprak yönetimi çal›flmalar›yla çok seyrek olarak iliflkilendirilmifllerdir. Bu ba¤lamda, çal›fl›lan topraklar›n erozyona duyarl›l›klar›n›n saptanmas› amaçlanarak, topraklar›n kil mineralleri özellikleri ve kalsiyum/magnezyum oranlar› ile serbest alüminyum ve demir içeriklerinin strüktür stabilitesi ve hidrolik iletkenlikleri ile iliflkileri araflt›r›lm›flt›r. Bu amaçla farkl› ana materyaller üzerinde oluflmufl topraklar çal›flmada kullan›lm›fllard›r. Bunlar serpantin, kireçtafl› ve bazalt ana materyalleri üzerinde oluflmufl topraklard›r. ‹ncelenen topraklar strüktür stabilitelerine göre üç grupta yer almaktad›rlar. ‹lk grup topraklar s›¤ olup, en düflük strüktür stabilitesine, en yüksek smektit/kaolinit oran›na ve en düflük Ca+2/Mg+2 oran›na sahiptirler. Buna karfl›n orta derinlikteki ikinci grup topraklar orta düzeyde strüktür stabilitesine ve smektit/kaolinit oran›yla birlikte en yüksek Ca+2/Mg+2 oran›na sahiptirler. Derin profilli üçüncü grup topraklar ise en yüksek strüktür stabilitesine, en düflük smektit /kaolinit oran›na, orta düzeyde Ca+2/Mg+2 oran›na ve en yüksek Al-Fe oksit içeri¤ine sahiptirler. Birinci ve ikinci grup topraklarda bask›n kil minerali smektit olup, üçüncü grup topraklarda bask›n kil minerali kaolinittir. Elde edilen bulgularda, topraklar›n strüktür stabilitesinde; smektit/kaolinit oran›n›n, Ca+2, Mg+2 içeri¤inin, Ca+2/Mg+2 oran›n›n ve Al-Fe oksit içeri¤inin önemli oldu¤u saptanm›flt›r. Bu ölçütler topraklar›n erozyon ile afl›nabilirli¤i üzerine önemli etki etti¤inden, s›¤ profilli birinci grup topraklar›n erozyona daha duyarl› olmalar› nedeniyle, yönetim uygulamalar›n›n dikkatle haz›rlanmalar› gereklili¤ini ortaya koymaktad›r.
Keywords : Kil mineralleri, strüktür stabilitesi, hidrolik iletkenlik, erozyon, kalsiyum magnezyum oranı