Ebuzziyazade Velid Bey’in kaleminden Lozan Konferansı Dönüşü İsmet Paşa’yı Gülcemal Vapuru’nda Köstence’de beklerken (10-16 Şubat 1923)

Authors : Serpil SÜRMELİ

Pages : 267-284

Doi:10.1501/Tite_0000000396

View : 10 | Download : 9

Publication Date : 2013-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Lozan  Konferansı  Fransız  ve  İtalyanların  Türkiye  üzerinde  adli  ve  ekonomik  çıkarlarını  devam  ettirmek  istemesi  ve  bu  hususta  direnmesi  yüzünden  4  Şubat  1923’te  kesildi.  Bu  durum  karşısında  İsmet  Paşa  ve  beraberindeki  Türk  Heyeti  yurda  dönmeye  karar  vererek,  7  Şubat  1923’te  Lozan’dan  ayrıldı.  İsmet  Paşa  Bükreş-Köstence yolunu kullanarak  Türkiye’ye  gelmek  istediğinden  heyeti  Köstence’de  karşılayıp  getirmek  üzere,  TBMM  Hükümeti  tarafından  Gülcemal  Vapuru tahsis edildi. Lozan Konferansı’ndaki son gelişmeleri İsmet Paşa’nın bizzat  kendisinden  öğrenmek  isteyen  İstanbul  basınından  on  gazeteci de  bu  yolculuğa  katıldı.  Ancak  mevsimin  kış,  yolların  karla  kaplı  olması  yüzünden  heyet,  tahmin  edilemeyen  bir  gecikmeyle  Köstence’ye  ulaştı.  Vapurda  on  gazeteci  arasında  bulunan Tevhid-i  Efkâr  Gazetesi  sahibi  ve  başyazarı  Velid  Bey,  Köstence  yolculuğunu  ve  burada  geçen  altı  günlük  bekleyişi  nihayet  İsmet  Paşa  ile  dönüş  yolunda  gerçekleşen  görüşme  ve  izlenimlerini  kaleme  aldı.  Gazeteci  gözüyle  dönemin hassasiyetini ortaya koyan bu notlar, Türkiye’nin istikbalinden sorumlu bir  devlet  adamı  olarak  İsmet  Paşa’nın  şahsiyetinde  Lozan  siyasetinin  bir  değerlendirmesidir.
Keywords : İsmet Paşa, Velid Ebuzziya Bey, Lozan Konferansı