Çok Partili hayata geçiş sürecinde Türk Solunun DP ve hükümet ile ilişkileri 1945-1946

Authors : Ali Ulvi ÖZDEMİR

Pages : 0-0

Doi:10.1501/Tite_0000000418

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2014-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk solu,  1945 öncesinde de  düşünce ve eylem zenginliği içinde  siyasette  yer  almış bir harekettir. Her dönemde devlet tarafından izlenmiş, kovuşturulmuş olan ve  daha  çok  Türkiye  Komünist  Partisi  kökenli  bu  hareket,  İkinci  Dünya  Savaşı  sonrasında  Türkiye’de legal biçiminde varlık kazanmış ve var olan sol akımlarla da  bütünleşme eğiliminde olmuştur.  1945’te  Demokrat  Parti’nin  (DP)  kuruluş  aşamasında,  DP  ile  sol  hareketler  arasında  bazı  yakınlaşmalar olmuştur.  DP’nin,  bu aşamada toplumsal muhalefetin  tamamına  ulaşmak  amacıyla  bazı  sol  söylemler  geliştirmiş  olması  da  bunda  etkilidir.  Bu dönemde Türk Solu, hem DP hem de Hükümet ile ilişkilerinde belirgin  bir umutvar tavır içindedir.  Sol düşünce  çerçevesindeki  bazı isimler ile kurulacak  DP arasındaki ilişkiler,  CHP’yi rahatsız etmiştir.  “Çok partili hayat”a geçişte daha kontrollü bir muhalafet  partisi  tercih  eden  CHP’nin  de  çabalarıyla,  bu  gruplar  ile  DP  rasındaki  yakınlaşmalar,  1945  sonlarındaki  “Tan  Olayı”  ve  onu  izleyen  dönemde  sona  ermiştir.  Türkiye’de sol düşüncenin  demokrasi ve özgürlükçü söylemli kitle partileri ile  olan ilişkisi, çoğu kez görece ileri olanı, görece daha geri olana karşı savunmak gibi  kendi  toplumsal  varlığı  ile  çelişkili  ama  zorunlu  bir  çabayı  içeren  uzun  tarihi  bir  gelişim  üzerinde  biçimlenmiştir.  1945  ile  1946  arasındaki  dönem,  Türk  solu  açısından  bu  gelişimin  ana  temalarının  belirdiği  bir  tür  siyasi  labarotuvar  olma  özelliğini korumaktadır.
Keywords : Türk Solu, Demokrat Parti, Çok Partili Yaşama Geçiş, Tan Olayı