CUMHURİYETİN İLK BARAJI: ÇUBUK BARAJI (1929-1936)

Authors : Yüksel ÖZGEN, Recep BÜYÜKTOLU

Pages : 0-0

Doi:10.1501/Tite_0000000451

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2016-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :En eski dönemlerden itibaren insanlar tarafından akarsular üzerine inşa edilen  bentler ve baraj gölleri vasıtasıyla suların biriktirilerek içme, sulama ve benzer  amaçlarla kullanılmasına yönelik birçok çalışma yapılmışve yapılmaya devam  etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nde su kaynaklarının daha verimli ve etkin  kullanımıile ilgili ilk çalışmalar Mustafa Kemal Atatürk döneminde başlamışve ilk  yapılan baraj Çubuk Barajıolmuştur. Baraj, Ankara’nın başkent ilan edilmesinden  sonra, şehrin hızla artan nüfusunun su ihtiyacınıkarşılamak, şehri besleyen tarım  alanlarında sulama amaçlıkullanmak, su taşkınlarınıönlemek ve şehirde gelişmeye  başlayan sanayi tesislerinin artan sugereksinimlerini gidermek amacıyla inşa  edilmiştir. 1929 yılında yapılan etüt çalışmalarının ardından 1930 yılıMayıs ayında  başlayan baraj inşaatı1936 yılıNisan ayında tamamlanmıştır. Çubuk Barajı, 3  Kasım 1936 tarihinde Başbakan İsmet İnönü’nün katıldığıresmi bir törenle hizmete  açılmıştır. Daha sonra baraj yamaçlarına Atatürk konaklamasıiçin köşk yapıldığı ve zaman zaman Atatürk’ün baraj gölünde motorlu tekneyle gezintiler yaptığı bilinmektedir. Yapıldığıdönemde Ankara’ya 12 kilometre uzaklıkta olan ve Çubuk  Çayıüzerine inşa edilen barajın temelden yüksekliği 58 metre, kapasitesi de 5.6  hektometreküptür. Bu çalışmada  Cumhuriyetin ilk yıllarında kalkınma ve  sanayileşme seferberliğinin bir parçasıolan Çubuk Barajıile ilgili; ihalesinin  yapılmasından bağlantıyollarının inşasına, baraj yapımında kullanılan bazı parçaların yurt dışından getirilmesinden açılıştörenine, sosyal tesislerin yapılması ve çevre düzenlenmesine kadar tüm konular Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nde yer  alan belgeler, resmi kurumların yayınlarıve basında çıkan haberler esas alınarak  değerlendirilecek ve barajla ilgili genel bir tasvir çizilmeye çalışılacaktır. 
Keywords : Çubuk Barajı, Atatürk, İsmet İnönü