TÜRK TÜTÜNÜNÜN TÜRK-ALMAN TİCARETİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ (1930-1953)

Authors : Ceyhun Öğreten

Pages : 110-130

Doi:10.46955/ankuayd.1412951

View : 62 | Download : 55

Publication Date : 2024-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk-Alman ilişkileri 19’uncu yüzyılın son çeyreğinden itibaren siyasi, askeri ve ekonomik alanda gelişmiştir. İki ülkenin ticari ilişkilerinde belirleyici ürünlerden olan Türk tütününün ihracatı Türkiye ekonomisi için önemli gelir kaynaklarından biri olmuştur. Almanya içinse Şark tütünü üreticisi ülkeler içinde en kaliteli tütün üreticisi Türkiye olarak görülmüştür. Büyük Buhran’dan İkinci Dünya Savaşı’na kadar Türk-Alman tütün ihracatına 1930 yılında imzalanan ticaret anlaşması temel alınarak yürütülmüş, savaş sonunda ise Almanya’yla mevcut statünün devamı konusunda görüşmeler gerçekleştirmiştir. Amerika’nın Avrupa’da Marshall ve Truman yardımlarıyla etkin hale gelmesi ve Avrupa’da tesis edilmek istenen bütünleşik Avrupa fikri Türk-Alman Ticari ilişkilerinde önemli bir kırılmayı oluşturmuştur. IMF ve Dünya Bankası’nı tamamlayıcı nitelikteki Dünya Ticaret Örgütü’nün kurulması Almanya’ya Türk tütün ihracatının uluslararası antlaşmalar kapsamında yürütülmesi zorunluluğunu getirmiştir. 1948 yılından itibaren Türkiye ve Bi-zone İşgal Komutanlığı arasında yapılan ikili görüşmeler ve uluslararası yükümlülükler doğrultusunda Türk-Alman tütün ticareti tekrar başlamıştır. Bu makalede 1930-1953 tarihleri arasında Türk-Alman tütün ticaretinin uluslararası gelişmelerden nasıl etkilendiği, karşılıklı diplomatik girişimlerin Türk tütün ihracatına etkisi değerlendirilmektedir. Araştırmada alan yazını, resmi yayınlar ve arşiv belgelerinden faydalanılmıştır.
Keywords : Federal Almanya Cumhuriyeti, İthalat İhracat, Marshall Yardımı, Türk Alman İlişkileri, Türk Tütünü