Küresel Tütün Kullanımı Salgını ve Kontrolü

Authors : Toker Ergüder

Pages : 301-306

Doi:10.21763/tjfmpc.465777

View : 8 | Download : 5

Publication Date : 2018-10-12

Article Type : Review Paper

Abstract :Tütün salgını, dünyanın şimdiye kadar karşılaştığı en büyük halk sağlığı tehditlerinden biridir ve yılda 7 milyondan fazla insanın ölümüne yol açmaktadır. Bu ölümlerin 6 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımının bir sonucu iken, yaklaşık 890.000`i sigara içmeyenlerin pasif olarak sigara dumanına maruz kalmasının sonucudur. Dünya genelinde 1,1 milyar kişi tütün ve tütün ürünü kullanmaktadır ve sigara içenlerin yaklaşık % 80`i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi insert ignore into journalissuearticles values(DSÖ TKÇS); Şubat 2005`te yürürlüğe girmiştir ve dünya nüfusunun % 90`ından fazlasını kapsayan 181ülke tarafından kabul edilmiştir. DSÖ TKÇS kişilerin en yüksek sağlık standardına sahip olma haklarını teyit eder, uluslararası sağlık işbirliği için yasal boyutlar sağlar ve uyum için yüksek standartlar belirler. Dünya Sağlık Örgütü insert ignore into journalissuearticles values(DSÖ);, 2008 yılında DSÖ TKÇS`nin temel talep azaltma hükümlerinin uygulanmasını ölçeklendirmek için pratik, maliyet-etkin bir yol haritası sunmuştur:MPOWER. Her bir MPOWER politika önerisi, DSÖ TKÇS’nin en az bir hükmüne karşılık gelir. Altı MPOWER politika önerisi şunlardır: Tütün kullanımı ve koruyucu politikaları izlemek, insanları pasif sigara dumanı etkileniminden korumak, sigarayı bırakmak için uygun yardım önermek, tütünün zararları konusunda uyarmak, tütün ürünlerinin reklam, tanıtım ve sponsorluğunu kısıtlama konusunda var olan mevzuatı güçlendirmek ve tütün üzerindeki vergiyi artırmak. Dünya nüfusunun % 39`unu temsil eden dünya genelindeki ülkelerin üçte ikisinde, ulusal düzeyde genç ve yetişkin sigara kullanım anketlerini en az 5 yılda bir tekrar ederek tütün kullanımını izlemektedir. Dünya nüfusunun% 33`ünü temsil eden sadece 26 ülkede sigara bırakmaya yardımcı olmak için tam veya kısmi maliyet kapsamına sahip ulusal ve kapsamlı sigara bırakma hizmetleri mevcuttur. Dünya nüfusunun % 47`sini temsil eden 78 ülke, sigara paketleri üzerinde resimli sağlık uyarılar için en iyi uygulamayı yapmaktadır. Dünya nüfusunun yaklaşık % 44`ü, son 2 yılda en az bir tane güçlü tütün kullanımı karşıtı kitle iletişim kampanyası düzenleyen 43 ülkede yaşamaktadır. Dünya nüfusunun % 15`ini temsil eden sadece 37 ülke, her türlü tütün reklamı, tanıtım ve sponsorluğunu tamamen yasaklamıştır. Dünya nüfusunun % 10`unu oluşturan sadece 32 ülke, tütün ürünlerine vergiler getirmiş, böylece sigara perakende satış fiyatının % 75`inden fazlasını vergiler oluşturmuştur.
Keywords : Tütün salgını, Tütün kontrolü, TKÇS, MPOWER