Postpartum Dönemdeki Kadınların Sağlık Okuryazarlığı ile Geleneksel Uygulamalara Başvurmaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Authors : İlknur YEŞİLÇINAR, Eda ŞAHİN, Dilan MERCAN

Pages : 594-601

Doi:10.21763/tjfmpc.865926

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2021-09-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Sağlık okuryazarlığı; bireyin sağlığını koruyucu, geliştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerine, sağlık bilgilerine ulaşabilme, edinebilme, anlayabilme ve yorumlayabilme kapasitesi olarak tanımlanmaktadır. Sağlık çıktıları ile sağlık okuryazarlığı düzeyi arasında önemli bir ilişki olduğu bilinmektedir. Geleneksel sağlık uygulamaları; toplumun inanç, gelenek, değer ve kültürleri ile yaptıkları uygulamalardır. Gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde yapılan davranış ve inançlarla ilgili bu uygulamaların bazıları sağlığa yararlı, bazıları zararlıdır, bazılarının ise hiçbir etkisi bulunmamaktadır. Bu çalışmada doğum yapmış kadınlarda sağlık okuryazarlığı ile doğum sonrasında geleneksel uygulamalara başvurmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma bir kadın hastalıkları ve çocuk hastanesi kadın doğum servisinde doğum yapmış olan 303 kadın ile yapılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, “Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Geleneksel Uygulamaları Değerlendirme Formu” ve “Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği” kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalamaları 29.19±6.94 ve ortalama çocuk sayısı 3.48±2.14’tür. Geleneksel uygulamalar olarak kadınların bebeğe yönelik en sık yaptıkları uygulama, sarılığı iyileştirmek için sarı yazma örtmek ve sarı giydirmek insert ignore into journalissuearticles values(%72.8);, postpartum dönemde anneye yönelik en sık yapılan uygulama ise kırkı çıkana kadar kimse ile görüştürmemek/odadan çıkarmamak insert ignore into journalissuearticles values(%63.5); olarak belirlenmiştir. Kadınların sağlık okuryazarlık ölçeği toplam puan ortalamaları 106.77±16.52’dir. Kadınların yaş grupları, eğitim düzeyleri, çalışma durumları ve doğum sayısı ile sağlık okuryazarlığı ölçeği toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur insert ignore into journalissuearticles values(p<0.05);. Kadınların sağlık okuryazarlık ölçeği toplam puanları ile geleneksel uygulamalara başvurma sıklıkları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur insert ignore into journalissuearticles values(p<0.001);. Sonuç: Postpartum dönemde geleneksel uygulamalara başvuran kadınların olumsuz uygulamalar yaptığı bulunmuştur. Gebelerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin artırılmasının postpartum dönemdeki kadınların olumsuz geleneksel uygulamalara başvurma sıklığını azaltabileceği düşünülmektedir.
Keywords : postpartum, sağlık okuryazarlığı, hemşirelik, geleneksel