The use of polychoric and Pearson correlation matrices in the determination of construct validity of Likert type scales

Authors : Hasan Fehmi ÖZDEMİR, Çetin TORAMAN, Ömer KUTLU

Pages : 180-195

Doi:10.19128/turje.519235

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir bilimsel çalışmanın teorik altyapısı ne kadar sağlam olursa olsun kullanılan ölçme araçları gerekli psikometrik nitelikleri taşımıyorsa, bulguların yorumlanmasında güven problemi olacak, elde edilen sonuçlarla yanlış kararlar alınması ise kaçınılmaz olacaktır. Ölçek geliştirme-uyarlama çalışmalarında, kuşkusuz en önemli adımlardan biri, aracın psikometrik niteliklerine dair deneysel geçerlilik kanıtlarının ortaya konmasıdır. Bu niteliklerden biri de yapı geçerliğidir. Likert tipi ölçek geliştirme-uyarlama çalışmalarında, yapı geçerliğine ilişkin kanıtların ortaya konması, faktör yapılarının ortaya çıkarılması ya da daha önceden kestirilen faktör yapılarının doğrulanması amacıyla faktör analizi kullanılır. Faktör analizi öncesinde sorgulanması gereken hususların başında verilerin hangi ölçek düzeyinde toplandığı gelmektedir. Analiz sürecinde alınması gereken önemli kararlardan biri ise hangi ilişki matrisinin kullanılacağıdır. Faktör analizinde, Pearson ya da polikorik korelasyon matrisi kullanmanın analiz sonuçları üzerindeki etkisini incelemeyi ve sonuçlarını karşılaştırmayı temel alan bu araştırma betimsel bir araştırmadır. Farklı korelasyon matrisi temelli faktör analizi sonuçlarının birbirinden farklılaştığı, maddelerin farklı “madde toplam korelasyonu”, “yük değeri” ve farklı yönde korelasyon değeri gösterebildiği, farklı faktör sayılarının ortaya çıktığı, farklı maddelerin ölçek dışında bırakılabildiği ve test edilen yapının doğrulanma durumunun değiştiği belirlenmiştir.
Keywords : Faktör analizi, Polikorik korelasyon matrisi, Pearson korelasyon matrisi, Likert tipi ölçekler, Yapı geçerliği